آیات ولایت در قرآن صفحه 285

دورنمای بحث‌

دورنمای بحث

کلمه «مؤذّن» در قرآن مجید تنها یک بار به کار رفته، که پیرامون مسائل جهان آخرت می‌باشد و در آیه 44 سوره اعراف آمده است؛ و یک بار هم کلمه «اذان» آمده، و آن در آیه 3 سوره توبه می‌باشد و هر دو در ارتباط با فضایل حضرت امیر المؤمنین علیه السلام است.

«أذان» در عصر و زمان ما به معنای ذکرهای مخصوصی است که برای دعوت به نماز گفته می‌شود، ولی در لغت به معنای هرگونه اعلام است، گاه اعلام توأم با تهدید، گاه اعلام جنگ، و گاه اعلام وقت نماز. و به تعبیر دیگر «أذان» به معنای رسانیدن پیامی به صورت آشکار و علنی است. پس اذان مخصوص اعلام نماز نیست، بلکه معنای وسیعی دارد

شرح و تفسیر آیه 44 اعراف‌

گفتگوی بهشتیان و جهنّمیان‌

گفتگوی بهشتیان و جهنّمیان

برای روشن‌تر شدن تفسیر آیه مؤذّن، لازم است از چند آیه قبل شروع کنیم:

«وَ الَّذینَ آمَنُوا وَ عَمِلوُا الصَّالِحاتِ لَا نُکَلِّفُ نَفْساً الَّا وُسْعَها أُولئِکَ اصْحابُ الْجَنَّةِ هُمْ فیها خالِدُونَ؛ و کسانی که ایمان آوردند و اعمال صالح انجام داده‌اند- البته هیچ کس را جز به اندازه توانایی‌اش تکلیف نمی‌کنم- آنها اهل بهشتند و جاودانه در آن خواهند ماند.»

جمله «لا نُکَلِّفُ نَفْساً الَّا وُسْعَها»- که به صورت یک جمله معترضه در آیه فوق آمده است- اشاره به نکته مهمّی دارد و آن این که ایمان و عملِ صالحِ همه یکسان نیست و از همه مردم انتظار ایمان و عمل صالح مساوی نمی‌رود، بلکه از هر کس به اندازه توان و درک او انتظار ایمان و عمل صالح می‌رود، بدون شک ایمان حضرت علی علیه السلام و سلمان و ابو ذر در سطح ایمان بقیّه مردم نیست و انتظاری که از چنین اشخاص برجسته‌ای می‌رود غیر از انتظاری است که از مردم عادی می‌رود. خلاصه این که، هر کس به اندازه ظرفیّت و وُسع و توانش ایمان داشته باشد و عمل صالح انجام دهد وارد بهشت می‌شود و جاودانه در آن خواهد ماند.