آیات ولایت در قرآن صفحه 338

بهشت را شامل می‌شود؛ ضمناً این تعبیر می‌تواند اشاره به این باشد که باغهای بهشت تنها کانون نعمت است، بر خلاف باغهای دنیا که گاه وسیله زندگی و زحمت است؛ همانگونه که حال مقرّبان در آخرت با حالشان در دنیا متفاوت است، زیرا مقام والای آنها در این دنیا توأم با مسئولیّتهایی است، در حالی که در سرای دیگر تنها مایه نعمت است.

آیا چنین پاداشهایی جز برای «سابقون» زیبنده کسانی دیگر هست!

پروردگارا به لطف و کرمت ما را به سوی این گروه رهنمون باش.

علی علیه السلام مصداق أتمّ و أکمل سابقون!

علی علیه السلام مصداق أتمّ و أکمل سابقون!

همان طور که گفته شد مفهوم آیه شریفه سابقون گسترده است، و شامل همه کسانی که در ایمان و جهاد و نماز و توبه و اطاعت و ورود در بهشت و مانند آن سبقت گرفته‌اند می‌شود. ولی طبق آنچه در روایات آمده است، علی علیه السلام پیشگام همه پیشگامان و سابق بر همه سابقین می‌باشد. و به تعبیر دیگر، مصداق روشن بلکه روشن‌ترین مصداق این آیه شریفه حضرت علی علیه السلام است. به برخی از این روایت‌ها توجّه کنید:

الف- ابن عبّاس، راوی و مفسّر معروف، که مورد قبول شیعه و سنّی است، می‌گوید:

سابِقُ هذِهِ الْامَّةِ عَلِیُّ بْنُ ابی طالِبٍ «1» پیشگام پیشگامان مسلمان‌ها، علیّ بن أبی طالب است.

ب- وی در روایت دیگری چنین می‌گوید:

یُوشَعُ بْنُ نُونْ سَبَقَ الی مُوسی، وَ مُؤْمِنُ آلِ یاسین سَبَقَ الی عیسی، وَ عَلِیُّ بْنُ ابی طالِبٍ سَبَقَ الی مُحَمَّدٍ «2» آیات ولایت در قرآن، ص: 391

پیشگام پیشگامان در امّت حضرت موسی علیه السلام یوشع بن نون، و در امّت حضرت عیسی، حبیب نجّار، و در امّت محمّد، علیّ بن أبی طالب است.

ج- پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و سلم هنگامی که می‌خواست صیغه مبارک‌ترین عقد ازدواج را اجرا کند، و فاطمه زهرا علیها السلام را به عقد علی علیه السلام درآورد، خطاب به دخترش فرمود:

زَوَّجْتُکِ باوَّلِ مَنْ آمَنَ بی وَ عَرَفَنی وَ ساعَدَنی «1» فاطمه جان! شوهری برای تو انتخاب کردم که نخستین ایمان‌آورنده به من بود و نخستین کسی بود که مرا شناخت و به یاری‌ام شتافت.

آری، طبق این روایات، و دیگر روایاتی که جهت رعایت اختصار از ذکر آن صرف‌نظر می‌کنیم، علی علیه السلام پیشگام پیشگامان مسلمانان است. آیا شایسته است با وجود علی علیه السلام، شخص دیگری خلیفه پیامبر شود؟

چه خوش گفته آن شاعر شیرین زبان عرب:

أَ لَیْسَ اوَّلُ مَنْ صَلَّی بِقِبْلَتِهِمْ وَ اعْلَمُ النَّاسِ بِالْقُرْآنِ وَ السُّنَنِ «2»

مگر نه این که علی علیه السلام (پس از پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم) اوّلین مسلمانی است که به سمت قبله نماز خوانده و آگاه‌ترین مسلمانان به قرآن و سنّت پیامبر اسلام است؟ پس چرا با وجود علی به در خانه دیگران که معترفند علی بر آن‌ها رجحان دارد می‌روید؟

روایات فوق در منابع مختلف اهل سنّت آمده است که به 10 مورد آن اشاره می‌شود:

1- ابن مغازلی در مسند «3» 2- سبط ابن جوزی در تذکره «4» آیات ولایت در قرآن، ص: 392

3- ابن کثیر دمشقی «1»

4- محیی الدّین طبری در الرّیاض النّضرة «2» 5- سیوطی در الدّرّ المنثور «3» 6- ابن حجر در الصّواعق المحرقة «4» 7- علّامه شوکانی در فتح القدیر «5» 8- میر محمّد صالح ترمذی در مناقب مرتضوی «6» 9- آلوسی در روح المعانی «7» 10- قندوزی در ینابیع المودّة «8» با توجّه به روایات فراوانی که در مورد حضرت علی علیه السلام در ذیل آیه فوق وارد شده است، آیا امکان دارد خداوند با وجود علی علیه السلام با آن همه فضایل، شخص دیگری را برای خلافت نصب کند!

تفسیر سابقون از زبان پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم‌

تفسیر سابقون از زبان پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم در روایتی فرمود:

«السَّابِقُونَ الی ظِلِّ الْعَرْشِ طُوبی لَهُمْ؛ خوشا به حال سبقت‌گیرندگان به سایه عرش الهی (در روز قیامت، که روزی سخت و طاقت‌فرساست).»