چادر و مقنعه از دیدگاه قرآن و حدیث صفحه 18

مراجعه به متن های عربی، به ویژه به قرینه حدیث شریف کساء، روشن می شود که بیشتر در مورد جامه ای فراگیر به کار می رود که بر روی لباس ها پوشیده می شود. چیزی شبیه عبا که مورد استفاده مردان و همچنین زنان قرار می گیرد. البته با توجه به شواهد موجود، کِساء مورد استفاده بانوان، همان عبائه یا چادر زنانه است.

2. واژه مقنعه و مترادف های آن

الف) مقنعه

«مقنعه» در اصل، واژه ای عربی از ریشه قَنَع است که به زبان فارسی منتقل گردیده است. زنان عرب از زمان های پیش از اسلام از این پوشش استفاده می کردند.(1) دهخدا در فرهنگ لغت،(2) واژه مقنعه را مترادف چارقد می داند که: «پارچه مربع شکلی است مخصوص زنان که آن را دولا کرده، به شکل مثلث در آورند  و سپس آن را در وسط، طوری بر روی سر اندازند که طرف زاویه قائمه در پشت سر و دو زاویه حادّه در طرفین واقع شود. سپس آن را در زیر گلو محکم کنند».(3)

مِقْنَعَه یا مِقْنَعْ، پارچه ای است که زنان سر خود را بدان بپوشانند.(4) فرهنگ لغت دهخدا برگرفته از اقرب الموارد در توضیح این واژه آورده است: «آنچه

1- 1. برای آگاهی بیشتر نک: فصل سوم، بحث کیفیت پوشش مقنعه.
2- 2. لغت نامه فارسی دهخدا، ج 17، ص 37.
3- 3. فرهنگ فارسی معین، ج 6، ذیل واژه چارقد.
4- 4. فرهنگ فارسی معین، ج 4، ص 4303.