- سخن ناشر 1
- مقدمه 3
- اشک 4
- اشاره 4
- 3- اشک عاطفی و احساسی 7
- 1- اشک عادی 7
- 2- اشک تدافعی 7
- انواع اشک 7
- گریه 9
- اشاره 9
- رابطه اشک و گریه 13
- گریه و دل 15
- انواع گریه 21
- اشاره 21
- گریه نیاز 22
- گریه ناز 23
- گریه درد 25
- انواع درد 27
- گریه غم 30
- گریه شکست 33
- گریه هراس 34
- گریه مظلومیت 37
- گریه دروغین 39
- گریه شفقت 40
- گریه تمساح 44
- گریه فراق 44
- گریه یاد 46
- گریه شادی 47
- گریه مهر 49
- گریه عشق 50
- گریه ندامت 52
- گریه حسرت 54
- گریه خشیت 55
- گریه خوب و گریه بد 56
- گریه در متون دینی 57
- اشاره 61
- کارکردهای گریه 61
- 3- تأثیرگذاری و جلب عواطف 62
- 1- ابراز و تأمین خواست و نیاز 62
- 2- بیان احساسات و ادراک درونی 62
- اشاره 63
- 4- آرام بخشی 63
- 5- محافظت از خود دربرابر خطرهای احتمالی 63
- آثار و فواید گریه 63
- آثار گریه 64
- آثار روانی گریه 66
- اشاره 68
- آثار معنوی و تربیتی گریه 68
- 1- نرم دلی و حق پذیری 68
- 2- بهترین وسیله تقرب به خداوند 69
- 3- زدودن جرم و گناه 74
- 1- بستر همدلی و ایجاد ارتباط دورنی 75
- آثار اجتماعی گریه 75
- 2- بهترین وسیله ابراز همدردی 76
- اشک در عزای امام حسین علیه السلام 77
- علل تشویق به گریه در عزای امام حسین علیه السلام 78
- اشاره 78
- 1- تبیین حقیقت عاشورا به عنوان مظهر نبرد حق برضد باطل 78
- 2- تبیین عظمت فاجعه عاشورا 81
- 3- مبارزه با تحریف قیام امام حسین علیه السلام 83
- 4- حفظ و گسترش روحیه حق طلبی و ظلم ستیزی 87
- کتابنامه 91
گروهی از اهل سنت به برخی از روایات رسیده از پیامبر استناد می کنند و گریه در مصیبت را جایز نمی دانند اما خوشبختانه برخی از علمای اهل سنت این روایات را نقد کرده اند.
نووی شارح صحیح مسلم می نویسد:
روایات فوق از نظر عایشه پذیرفته نشده است. او به راویان آن نسبت فراموشی و اشتباه می دهد؛ زیرا خلیفه دوم و پسرش عبدالله، این روایات را به صورتِ صحیح از پیامبر نگرفته اند.
از ابن عباس هم نقل شده است که:
این روایات سخن خلیفه است نه سخن پیامبر.(1)
افزون بر آن، در روایاتی آمده است که زنان در حضور پیامبر و در مصیبت عزیزانشان گریه می کردند؛ برخی آنها را از این کار باز می داشتند؛ اما پیامبر به زنان اجازه دادند که در مصیبت عزیزانشان گریه کنند و فرمود:
دعهنّ فانّ العین دامع والنفس مصاب والعهد قریب فقولوا ما رضی الله ولاتقولوا الهجر؛(2) زنان را واگذارید، که چشم اشکبار است و دل غمدیده و دوران (همنشینی با عزیز از دست رفته) نزدیک. آنچه رضای خداست بگویید و سخن بیهوده نگویید.
گریه شکست
شکست، ناکامی و یا احساس ناکامی در رسیدن به هدف است. برای کسانی که هدفی ندارند، شکست معنا ندارد. شکست امری روانی، و از جمله ویژگی های انسان است که در حیوانات دیده نمی شود. بنابراین شکست، آمیزه ای است از آنچه در بیرون ذهن انسان تحقق یافته و
1- (1) شرح النوی، ج 5، ص 308.
2- (2) مغربی، قاضی نعمان، دعائم الاسلام، ج 1، ص 252.