مرزهای توحید و شرک در قرآن صفحه 118

چرا که حضرت موسی علیه السَّلام و پیروان او معتقد بودند؛ هر کس، تنهابا اذن و نیروی خداوند می‌تواند به یاری دیگری اقدام کند.

بنابراین درخواست کمک و یاری از انسانها- به شرط این اعتقاد- مانعی ندارد. در قرآن به همین نکته‌اشاره شده است:

(و مَا النَّصْرُ إلّا مِنْ عِنْدِاللّهِ العَزِیزِ الحَکِیمِ).(1)

«پیروزی تنها از جانب خداوند توانای حکیم است».

مطالب فوق، در مورد توسل به انسانهای زنده و علل و عوامل طبیعی بود. در این مورد اختلاف چندانی وجود ندارد. آنچه محل بحث است، توسل به انبیاء و اولیاء الهی است که به چند صورت انجام می‌گیرد:

الف. توسل به دعای پیامبر صلَّی اللَّه علیه و آله و سلَّم و انسانهای صالح، در حال حیات آنان.

ب. توسل به شخصیت، مقام و منزلت پیامبرصلَّی اللَّه علیه و آله و سلَّم.

ج. توسل به حق پیامبر صلَّی اللَّه علیه و آله و سلَّم، انبیاء و صالحین.

د. توسل به دعای پیامبر و صالحین پس از رحلت آنان.

ه. درخواست شفاعت از پیامبر صلَّی اللَّه علیه و آله و سلَّم و اولیاء الهی.