مرزهای توحید و شرک در قرآن صفحه 119

اینک به بررسی یکایک موارد فوق می‌پردازیم:

الف- توسل به دعای پیامبر و صالحین در حال حیات آنان‌

مسلمانان جملگی، توسل به دعای پیامبر صلَّی اللَّه علیه و آله و سلَّم در حال حیات ایشان را جایز می‌دانند و حتی توسل به دعای هر انسان مؤمنی را مستحب‌و پسندیده می‌شمارند. قرآن در این باره می‌فرماید:

(وَ لَوْ أَنَّهُمْ إذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جاءُوکَ فَاسْتَغْفَرُوا اللّهَ وَ اسْتَغْفَرَ لَهُمْ الرَّسُولَ لَوَجَدُوا اللّهَ تَوّاباً رَحِیماً). (1)

«و اگر این مخالفان، هنگامیکه به خود ستم می‌کردند [و فرمانهای خدا را زیر پا می‌گذاردند]، به نزد تو می‌آمدند و از خدا طلب آمرزش می‌کردند و پیامبر هم‌برای آنها استغفار می‌کرد، خدا را توبه‌پذیر و مهربان می‌یافتند».

در این آیه مشاهده می‌کنیم که خداوند، کسانی را که به نفس و جان خودستم کرده‌اند دعوت می‌کند به نزد رسول خداصلَّی اللَّه علیه و آله و سلَّم بروند، تا ایشان برای آنها طلب آمرزش کند.

در آیه‌ای دیگر؛ قرآن منافقین را سرزنش می‌کند که وقتی به محضر پیامبرصلَّی اللَّه علیه و آله و سلَّم خوانده می‌شوند تا آن حضرت برای آنها استغفار کند، از سر تمسخر و تکبر سر می‌جنبانند:

(وَ إذا قِیلَ لَهُمْ تَعالَوْا یَسْتَغْفِرْ لَکُمْ رَسُولُ اللّهِ لَوّوْا رُؤسَهُمْ