مرزهای توحید و شرک در قرآن صفحه 129

وسیعی را آب‌می‌دهد و در این میان، علف‌ها و گیاهان هرزه نیز سیراب می‌شوند.

با توجه به تحلیل فوق، توسل خلیفه دوم به عباس عموی پیامبرصلَّی اللَّه علیه و آله و سلَّم- که بعداً بیان خواهیم کرد، توجیه خود را باز می‌یابد، زیرا توسل به عباس، توسل به شخص او و پاکی و ارتباطش با رسول خداصلَّی اللَّه علیه و آله و سلَّم‌است و نیز بیان خواهیم نمود که این ماجرا ادامه روش پیشینیان بوده است. در این موارد توسّل به شخصیّت و قداست آنان بوده؛ نه به دعای آنان.

صحیح بخاری به نقل از انس ابن مالک روایت می‌کند: «در سال قحطی، عمر ابن خطاب با واسطه نمودن عباس ابن عبدالمطلّب قدَّس سرَّه در نزد خداوند، طلب باران نمود و دعا کرد:

«اللّهم انّا کنّا نتوسل الیک بنبیّنا فتسقینا، و انا نتوسّل الیک بعمّ نبیّنا فاسقنا. قال: فیسقون» (1).

«خداوندا! ما در زمان حیات پیامبر صلَّی اللَّه علیه و آله و سلَّم به او متوسّل می‌شدیم و تو برای ما باران می‌فرستادی و اکنون به عموی او متوسل‌می‌شویم، پس بر ما باران نازل فرما».