مرزهای توحید و شرک در قرآن صفحه 130

انس می‌گوید: «پس از این دعا باران باریدن گرفت».

این حدیث را بخاری عیناً در کتاب صحیح خود آورده است و نشان می‌دهد عمر ابن خطاب در ضمن دعا و استسقا، متوسل به شخص و شخصیّت عموی پیامبر و قداست و قرابت اوبه پیامبر صلَّی اللَّه علیه و آله و سلَّم شده است، نه آنکه از او درخواست دعا کند.

شاهد این گفتار، عبارات دعای عمر است که گفت: «اللّهم انّا کنا نتوسّل الیک بنبیّنافتسقینا و انا نتوسل الیک بعمّ نبیّنا فاسقنا».

این جملات می‌رساند، خلیفه دوم شخصاً برای استسقاء دعا نموده است و در ضمن دعای خود، متوسل به عموی پیامبرصلَّی اللَّه علیه و آله و سلَّم و قرابت او به رسول خدا صلَّی اللَّه علیه و آله و سلَّم‌شده است.

ج. توسل به حقّ پیامبر و انبیاء و صالحین‌

نوعی دیگر از توسل، توسل به حق انبیاء و فرستادگان الهی است.

یعنی توسّل به حقی که خداوند به آنان تفضّل فرموده و آنان را ذی حق دانسته است. البته این بدان معنا نیست که بندگان و اولیای الهی حقی ذاتی بر خداوند دارند وخداوند باید حق آنان را ادا کند. هرگز! هر حقی از آن خداوند است. امّا خداوند خودْ آنان را ذی حق می‌داند و از روی تکریم و پاداش، به آنان حق می‌دهد. چنانکه