عظمت حسینی صفحه 1

مقدمه مترجم

بسم الله الرحمن الرحیم بعد الحمد و الصلوهاز آنجا که ادوار زندگی بشر را اطواری و انواع کیفیات حیاتی بنی آدم را بمقتضای پیش آمد زمان تحول و تطوری است پس از گذشتن قرنها و مضی سالها که بتدریج در تمام شئون اجتماعی آدمیان تجددی پدیدار و در تمام اوضاع زندگانی انسان تنوعی پیدا آمد و در مستنبطات ملل عالم تطوراتی دست داده و در تصورات امم روی زمین تصدیقاتی ضروری آمد. افکار عالیه تجدد خواه و عقول سامیه حقیقت جو بدانسان که کاوش در بطون ارض را برای کشف کانها دنبال نمود جستجوی در اعماق امور معنوی را نیز برای درک حقایق اصلیه سزاوار دانست و همان قسم که تهیه وسایل پرواز در طبقات جو را برای سرعت سیر و وصول بمقصد وظیفه خود دید طیران در آسمان معانی را برای فهم دقایق عوالم باطنی نیز شیمه ی مرضیه ی خویش قرار داد و چنانا که از غوص در بحار ژرف اقیانوس پهناور طبعیت بتصرف درهای گرانبهای فرهنگ و معرفت و برطرف ساختن شبه و خزفهای ننگ و جهالت نایل آمد از خوض در قاموس بی منتهای مذهب و دیانت نیز به تفقه در مزایای نوامیس شریعت و زدودن زنگهای خرافات و ضلالت کامیابی حاصل نمود همچنانکه از هر چیز عالم ماده و صورت تا به نتیجه و نهایت نرسد از او دست و دل برنگیرد [ صفحه 2] از هر چیز

عالم باطن و حقیقت نیز تا علت و غایت نفهمد از آن دیده برندارد. هر چند بطور مطلق ادعا نتوان کرد که آدمی بهر غایت و نهایتی دست یافته و یا خواهد یافت و از چهره زیبای ماده و صورت پرده بر گرفته و بکنه و درون دریای عمیق معنا و حقیقت رسیده یا خواهد رسید.حاشا. ولی حس کنجکاوی بی منتهائی که دست قدرت در فطرت این هیکل خاکی مکنون ساخته او را در هیچ مرحله ای بخیال راحت نگذاشته و جبلت او را بمایه درک معانی وپی بردن بحقایق امور ظاهر و باطن تخمیر و بر خوان نعمای فکرت و بصیرت طبع قانع و سازگار به او عطا نفرموده است و تا حدی که عالم آفرینش بلطف آفریدگار خود نامحدود باشد خصلت حرص و آز برای این زبده ی جهان خلقت یعنی مشرف بتشریف آدمیت برای پیدا کردن علل غائی آفاق و انفس نیز نامحدود خواهد بود و بمصداق لطیفه ی (مالا یدرک کله لا یترک کله [1] مرکب فکرت او برهنمائی رایض عقل در این میدان بی انتهای عالم طبیعت تا مسافتی که تواند خواهد تاخت و بمیزان شریفه ی و الذین جاهدوا فینا لنهدینهم سبلنا [2] برهبری نوح مجاهدت کشتی تعمق و تدبر را در محیط بی پایان حکمت و درایت رانده و تا بساحل هدایت پا ننهد دست بر نخواهد داشت شاید این مدعا و گفتار ما همانا [ صفحه 3] بهره مندی روز افزونی است که بشر را در رفع حوائج زندگانی حاصل آمده و هنوز دقیقه ای را بدون استفاده رها نمیکند و کامیابی پیاپی ایست که آدمی را در درک حقایق معانی نصیب شده

و آنی را بدون فهم مطلبی ترک نمی نماید.قرنها بر مسلمین و شیعیان امیرالمؤمنین علی علیه السلام طی گشت و سالها از واقعه کربلای امام سوم حسین سبط ارواحنا فداه گذشت صفحات کتب پر شد و برگهای صحائف سیاه گردید مجالس تعزیه داری تشکیل و محافل سوگواری آراسته شد دوستان حسین (ع) دور هم گرد آمدند طرفداران آل رسول جمعیت نمودند گریه ها کردند و ناله ها برداشتند ولی چاره جز اذعان نیست و گزیری از اعتراف نباشد که جز او حدی از شیعه و ویژه ای از این طایفه مابقی ندانستیم که این گریه از چه راه و این ندبه و ناله برای چیست. آنکس که کتاب نوشت جز ظاهر صورتی از تاریخ طف و صورت ظاهری از واقعه کربلا نشان نداد آنکس که مجلس تعزیه آراست جز قصد قربی و نیت زلفی در نظر نگرفت غافل از آنکه هر نگارش را روحی در بنیاد و هر ظاهری را باطنی در نهاد است و غرض از سازمان هر محفلی را گرفتن اثری و کاشتن هردرختی را برداشتن ثمری در نظر میباشد و روح قربی و باطن زلفی درصورتی مقرون بحقیقت و بسته بصداقت است که آدمی را از آن نیت فضیلتی افزون و قاصد را از آن کردار شرافتی علاوه گردد چه بسا گفتار بیکردار که به پشیزی نیرزد و چه بسا خرمن طاعت بی اخلاص که بنیم جو خریداری نشود. پس حقیقت قربی و تقرب بحسین (ع) متصف شدن بصفات او و معنای زلفی و خشنودی او تخلق به اخلاق آنحضرت باشد و بس. [ صفحه 4] اثرات نهضت حسینی و قیام اباعبدالله ارواحنا فداه بالاتر از آن بود

که در نظر ما جلوه گر می شد و برتر از آن که بخواطر ما خطور می نمود بلکه تاویلات و تعبیراتی که از این حرکت عظیم و جنبش خطیر در دماغهای ضعاف از شیعه و مسلمانان می شد موضوع را در انظار بسی کوچک نمایش میداد و در عین حال که قصد اصلی تعظیم بود جنبه ی تحقیر بخود میگرفت و حقا صاحب اسلام و ناهض این نهضت مهم تاریخی دنیا به پاره ای از این تاویلات و غالبی از این تشکیلات رضا نمیداد و مقتضای عالم تجدد تجدیدی را ضروری و تحدیدی را حتمی دانسته برای برگرفتن پرده از این حقیقت تابان و زدودن غمام از چهره ی این آفتاب درخشان مردانی نامی و قهرمانانی گرامی لازم داشت که بتدریج دست قدرت خالق موجودات و توجه حضرت سید کائنات بایستی از میان این توده ستوده بیرون داده تا آنها منظور اصلی را ظاهر و مقصود واقعی را با هر یعنی حق را بمرکز اولیه خود برگشت دهند و حقیقت را در نظر صاحبنظران آشکار و روشن فرمایند.نیک فرجانی نژاد ایرانی و حسن عاقبت شیعیان ایران که همواره بگواهی تاریخ دوران و مرور زمان پس از هر دوره بدبختی روزگاری خوش برای او پیش آمده و بعد از هر مسکنت و بیچارگی ایام فرح و فرجی برای آن رخ نموده است سبب شد که عطوفت کردگار و حمایت پروردگار این جامعه را خرسند و سربلند و این توده را خشنود و مباهی ساخته پس از آنهمه نکبت و نگونساری که در طی سالهای متمادی دچار آن بوده و آنهمه رنج و المی که در قرون اخیره تحمل می

نموده از پس ابر نومیدی آفتابی سر بر زده و [ صفحه 5] از پشت پرده ی افسردگی دلارائی رخ نمائی فرماید یعنی طلیعه کوکب همایونی از مطلع سعادت ایران طالع و خورشید وجود اعلیحضرت همایون شاهنشاه اسلام پناه رضا شاه پهلوی خلد الله ملکه و سلطنه از شرق شرافت این کشور تابان گردیده تا با کیاست فرزانه خود بر کالبد خسته این مرز و بوم روانی بخشد و بهمت مردانه ی خویش غبار اوهام و نادانی را از چهره خواطر و آراء این جامعه بزداید.بکمک این همت بلند و شهامت ارجمند دانشمندان وقت شناس و فرزانگان غنیمت جو نیز موقعی بدست آورده و برای آنکه وقت استفاده از دست نرود و در نزد وجدان شرمسار و خجل نمانند در تکاپو افتاده نتیجه زحمات چندین ساله و تحقیقات عمرانه خویشرا بمعرض ظهور و نمایش آورده یعنی در مقام آن برآمدند که گمشدگان وادی نادانی را رهبری و دور افتادگان از طریق حقیقت را رهنمائی فرموده و لب لباب معانی را از قشر الفاظ خارج و نور حقیقت را از درون حباب مواد آشکارا ساخته در اثر نشر نامه های حکمت آمیز و بکار انداختن خامه های معرفت انگیز گروهی غایات عالیه عالم تکوین را وانمود کرده و از راه استخدام مظاهر طبیعت امور دنیای مردم را تأمین و دسته ای جهات سامیه عالم تشریع را بمعرض شهود آورده و از راه تشریح خدمات اولیاء دیانت مبانی امور دینی جامعه را تعمیر و آنان را بحاق حقایق هدایت نمایند.از جمله این گروه معرفت شعار الحجه النحریر فیلسوف الفقهاء و فقیه الفلاسفه سیدنا هبه الدین شهرستانی ادام الله ظله می باشد که دامن همت بر

کمر زده و خامه معرفت بر کف گرفته مجسمه دلربای [ صفحه 6] حجت حق و فداکار مطلق امام الکونین ابی عبدالله الحسین صلواه الله علیه را در نظر عموم مردم عالم برپا داشته و با قلم توانای خویش بهمگان نشان داده است که حسین علیه السلام آنکس نیست که تاکنون دعوی شناسائی او در بین بوده و آقای ما سید الشهداء تنها همان امام غریب و مظلوم و بینوائی نمیباشد که نادان خارجی بفکر ناتوان خود به او معترض و عوام داخلی بتصور ضعیف خویش درباره او تصدیقی می نموده است. بلکه با نگارش کتاب (نهضت الحسین) که اینک ترجمه آن بنام (عظمت حسینی) بخامه ناتوان و فکر نارسای این ناچیز از نظر خوانندگان محترم میگذرد قضیه ی قیام و نهضت و اقدام و حرکت سید مظلومان و شکننده ی پشت ظالمان سبط دوم خاتم پیمبران را با صورتی زیبا و معانی دلربا بطوری جلوه داده که نه مجال انکار مقام او برای دشمن باقی و نه از حقیقت نتیجه ی این اثر تاریخی دقیقه ای برای دوست مستور مانده است یعنی آنکس که با نظر دقت بخواند میداند که: کردار حسین سرمشق فداکاری و رفتار حسین نقشه سعادت طلبی است - پندار حسین برای جوانان دنیا بهترین راهنمای ایفای وظایف شرافت و شعار حسین برای سربازان عالم روشنترین مشعل اجرای دقایق شهامت است - حسین مظهر اتم صداقت و صفاست - حسین مظهر اکمل سماحت و وفاست - حسین سر باخت ولی با ظالمان نساخت - حسین در قتلگاه شرافت جان سپرد ولی بستمکاران دست بیعت و اطاعت نسپرد - حسین هر چه داشت در کف گذاشت و یکباره

بباد فنا داد ولی در برابر اجنبی سر تمکین ننهاد - حسین از خانه و خاندان و جوانان و کودکان خود چشم پوشی فرمود ولی در مقابل بیگانگان گردن خضوع و مذلت خم ننمود - حسین [ صفحه 7] برای بقای ملت و دوام قومیت خود هیچ سدی را مانع ندید - حسین برای پیش بردن مقصود و مرام مطلوب خویش هیچ زحمت و اذیتی را جلوگیر ندانست - حسین از مردن نترسید و ذلت و بی شرفی را مرگ حقیقی میشمرد. حسین از کشته شدن بیم نکرد و بلندنامی را زندگی جاودان بشمار آورد - چنانکه او خود گفت: لا اری الموت الاسعاده و لا الحیاه مع الظالمین الا برما [3] و خدای او فرمود: و لا تحسبن الذین قتلوا فی سبیل الله امواتا بل احیاء عند ربهم یرزقون [4] و اما سبب اینکه بخت یار و سعادت مددکار این مستمند گردید و بترجمه این نامه مفتخر آمد آنکه علاوه بر عشقی که خود به نشر ترجمه ی فارسی و انتشار آن بزبان ملی خویش داشتم و خواهان آن بودم که برادران شیعی ایرانی و جوانان هم میهن گرامیم از این کتاب سودمند بهره مند و به احوال آقای خود و سید جوانان اهل بهشت و جهات اخلاقی و اجتماعی و فلسفی و دینی این نهضت بزرگ تاریخی آگاه شوند قبول تقاضای پاره ای از دوستان گرامی و اجرای امر برخی از استادان سامی و مربیان معنوی نیز بانجام اینخدمت موظفم داشتم بالاخص در موقعی که خوشبختیم بیشتر و خوشوقتیم افزونتر گردیده و در زمان تشریف فرمائی حضرت علامه شهرستانی مؤلف ذیشان کتاب بتهران بشرف زیارتشان مفتخر شده و

پس از استجازه برای ترجمه مورد تشویق آن حضرت [ صفحه 8] واقع بویژه سعادت دیگری که نصیب آمد و در تشرف بآستان قدس علی بن موسی الرضا علی شارفها الاف التحیه و الثناء ملازمت خدمت آن بزرگوار دست داد و ببذل نسخه ی مصحح چاپ دوم کتاب که به همراه داشتند و نسبت بچاپ اول دارای مزایائی بود افتخارم را مزید و بترجمه ی آن مأمورم داشتند و تا سعادت درک خدمتشان در ارض اقدس نصیبم بود با کمی وقت و قلت سرمایه ی علمی قسمت مهم از ترجمه بر خود آنحضرت قرائت گردید و به تصحیح و ترغیب بر این بنده منت می نهادند و بالاترین نعمت و والاترین منت آنکه نسخه ی خطی دو فصل آخر کتاب که هنوز در نسخه ی چاپ عربی بطبع نرسیده باین ناچیز مرحمت و این عطوفت موجب مزیت نسخه ی مترجم بر اصل نسخه ی مطبوعه گردید.امید که این خدمت نالایق در درگاه ذیجاه حسینی روحی فداه پذیرفته شود و ذخیره ای در عالم باقی برای نویسنده ی اصل و مترجم و خواننده هر سه باشد زیرا: و ما عندکم ینفدو ما عند الله باق [5] .و هم منظور نظر ارباب فرهنگ و معرفت و اصحاب اخلاق و فضیلت واقع گردیده هرگاه لغزشی در نگارش و عبارات و ترجمه و اشارات ملاحظه فرمایند بتذکار آن قرین تشکر و امتنانم ساخته از تادیب و تربیتم مضایقه و دریغ نفرمایند و ذکر فان الذکری تنفع المؤمنین [6] و صلی الله علیه محمد و اله الطاهرین.العبد علیرضا خسروانی [ صفحه 9]