- پیشگفتار [: استاد بهاء الدین خرمشاهی] 1
- امام حسین در قرآن کریم 1
- تکمله 5
- مقدمه نویسنده 7
- مدخلی بر مرثیه سرایی 21
- اشاره 31
- مرثیه سرایان اهل بیت (ع) 31
- امام سجّاد (ع) 35
- حضرت زینب (س) 39
- رباب (س) 41
- ام البنین 46
- ام لقمان 50
- فصل اول مرثیه سرایان دوره اول (قرن اول تا پایان قرن سوم هجری) 52
- اشاره 52
- [عمده ترین موضوعات مطرح در شعر این دوره چنین است:] 52
- رثا و نوحه سرایی: 52
- هجو بنی امیه و دعوت به خونخواهی حسین (ع): 53
- ندامت و پشیمانی: 53
- یحیی بن حکم 54
- [شعرای این دوره] 54
- بشیر بن جذلم 55
- عبید اللّه بن حرّ جعفی 57
- مصعب بن زبیر 60
- عقبه بن عمرو السّهمی 62
- عبد اللّه بن زبیر اسدی 64
- فضل بن عبّاس بن ربیعه 66
- ابو الرُّمیح خزاعی 68
- ابو الاسود الدؤلی 70
- فضل بن عبّاس بن عتبه 71
- عوف ازدی 73
- سلیمان بن قتّه 75
- سفیان بن مصعب عبدی کوفی 78
- فرزدق 87
- اشاره 87
- قصیده فرزدق در مدح امام سجاد (ع): 88
- کمیت بن زید اسدی 101
- اشاره 101
- اشعار هاشمیات «1»: 104
- اشاره 105
- چند بیت از قصیده لامیه هاشمیات: 111
- قصیده ی بائیه هاشمیات: 112
- جعفر بن عفّان طائی 120
- سیّد اسماعیل حمیری 122
- منصور نمری 133
- امام شافعی 138
- فضل بن الحسن بن عبید اللّه بن العبّاس (ع) 144
- دیک الجنّ 145
- خالد بن معدان طائی 150
- دِعبل خُزاعی 151
- اشاره 152
- آثار دعبل: 156
- قصیده مدارس آیات: 157
- قصیده رائیه: 189
- قصیده دائیه: 194
- قصیده ای در رثاء حسین شهید: 199
- قصیده ای دیگر در رثای حسین (ع): 201
- فضل بن محمّد 204
- علی بن محمّد بسّامی 206
- علی بن الحسن 209
- افوَه حِمّانی «1» 210
- فصل دوم مرثیه سرایان دوره دوم (قرن چهارم تا پایان قرن ششم هجری) 212
- عمده ترین موضوعات مطرح در شعر این دوره چنین است: 212
- رثا و نوحه سرایی: 212
- اشاره 212
- مشارکت بنی عباس در جرائم بنی امیه: 213
- تحول در کیفیت خونخواهی شهدای کربلا: 213
- صنوبری 214
- اشاره 214
- [شعرای این دوره] 214
- مرثیه امیر المؤمنین و فرزند شهیدش: 221
- مرثیه ابا عبد اللّه الحسین (ع): 222
- در رثای حسین شهید (ع): 226
- اشاره 230
- ابو القاسم زاهی 230
- مدح اهل بیت (ع): 230
- مرثیه ی حسین شهید (ع): 236
- مدح اهل بیت (ع): 242
- ابو فراس حمدانی 243
- اشاره 243
- قصیده ی شافیه: 245
- قصیده هائیه: 256
- ابو الفتح کشاجم «1» 264
- اشاره 265
- مرثیه ی آل رسول (ص): 267
- مدح آل رسول (ص): 273
- در دوستی و ولاء علی (ع): 275
- در رثای اهل بیت پیامبر (ص): 277
- ابن هانی اندلسی 285
- اشاره 290
- ناشی صغیر 290
- قسمتی از قصیده بائیه در ثنای اهل بیت (ع): 293
- مدح اهل بیت: 295
- سعید بن هاشم خالدی 300
- اشاره 302
- جوهری 302
- مدح اهل بیت (ع): 303
- در رثای حسین شهید (ع): 308
- صاحب بن عبّاد 313
- اشاره 314
- قصیده ای در اعتقادش به شیعه اثنی عشری: 316
- مدح علی (ع): 320
- مدح اهل بیت (ع): 321
- رثای حسین شهید (ع): 325
- محمّد بن هاشم خالدی 330
- اشاره 331
- ابو محمّد عونی 331
- مدح اهل بیت پیامبر (ص): 332
- در رثای حسین شهید: 334
- مدح اهل بیت (ع): 339
- مرثیه ی سیّد الشهدا (ع): 341
- اشاره 342
- ابن حمّاد 342
- مرثیه ی سید الشهداء (ع): 343
- مدح اهل بیت (ع): 346
- رثای حسین شهید: 374
- ابو نصر بن نبّاته 382
- سیّد رضی 383
- اشاره 383
- ابیاتی از قصیده سیّد مرتضی در سوگ برادرش سیّد رضی: 387
- در سوگ سیّد الشّهداء (ع): 388
- مرثیه ی سیّد الشّهداء: 398
- قصیده: 410
- قصیده: 418
- سیّد مرتضی 429
- اشاره 429
- در سوگ سیّد الشّهداء (ع): 431
- قصیده: 440
- قصیده: 455
- قصیده: 463
- قصیده: 465
- ابو محمّد صوری 466
- اشاره 466
- مدح اهل بیت: 466
- مرثیه ی اهل بیت (ع): 470
- مهیار دیلمی 476
- اشاره 476
- رثای حسین (ع): 477
- رثای اهل بیت (ع): 485
- رثاء و ماتم اهل بیت (ع): 490
- در رثاء علی (ع) و فرزند شهیدش (ع): 500
- مدح اهل بیت (ع): 509
- ابو العلاء معرّی 525
- زید بن سهل موصلی نحوی 531
- امیر عبد اللّه خَفاجی 532
- المؤید فی الدّین 533
- اشاره 535
- ابن جبر المصری 535
- مدح اهل بیت (ع): 536
- یحیی حصکفی 556
- رثای حسین «ع»: 558
- اشاره 558
- حسن بن علی زبیر 558
- اشاره 560
- ابن العودی 560
- قصیده: 572
- اشاره 576
- قاضی جلیس 576
- رثای سید الشهداء (ع): 578
- اشاره 582
- طلائع بن رزیک 582
- رثای اهل بیت (ع): 587
- ابن مکّی نیلی 592
- اشاره 592
- مدح رسول اللّه و اهل بیت او: 594
- مدح علی بن ابیطالب (ع): 596
- صَرَّدُر 598
- خطیب خوارزمی 600
- اشاره 600
- رثای امیر المؤمنین علی (ع) و فرزندانش: 601
- اشاره 606
- فقیه عمّاره یمنی 606
- قصیده: «7» 607
- قطب الدّین راوندی 614
- ابن الصیّفی 618
- ابن تعاویذی 620
- ابن معلم واسطی 628
- احمد بن عیسی هاشمی 632
- صفوان بن ادریس مرسی 633
- رثا و نوحه سرایی: 635
- اشاره 635
- فصل سوم مرثیه سرایان دوره سوم (قرن هفتم تا پایان قرن نهم هجری) 635
- عمده ترین موضوعات مطرح در شعر این دوره عبارتند از: 635
- تحوّل در هجو بنی امیّه و بنی عبّاس: 636
- عمومیت شعر حسینی: 636
- امید ثواب در مرثیه سرایی: 637
- [شعرای این دوره] 638
- ابن سناء الملک 638
- ابو الحسن المنصور باللّه 639
- علی بن مقرب 644
- عبد الرّحمن کتّانی 646
- کمال الدّین شافعی 647
- اشاره 647
- مدح اهل بیت پیامبر: «1» 651
- اشاره 656
- ابن ابی الحدید معتزلی 656
- اشاره 659
- قصیده علویه: 659
- قصیده اول: 668
- قصیده دوم: 681
- قصیده سوم: 695
- قصیده چهارم: 704
- قصیده پنجم: 710
- قصیده ششم: 723
- ابو الحسین جزّار 733
- اشاره 735
- بهاء الدین اربلی 735
- در منقبت اهل بیت پیامبر (ص): 736
- علاء الدین علی حلّی 742
- اشاره 742
- ابو الحسن الخلیعی 755
- اشاره 755
- در سوگ حسین (ع): 755
- قصاید هفت گانه: «1» 755
- رثای مسلم بن عقیل: 767
- مطلع قصیده ها: 771
- ابن الوردی الشافعی 780
- اشاره 782
- حسن آل أبی عبد الکریم «حسن مخزومی» 782
- مدح رسول اللّه و اهل بیت او: «2» 783
- حافظ بُرسی حلّی 811
- اشاره 811
- در رثاء حسین (ع): 812
- چکامه دیگر: 840
- چکامه دیگر: 860
- حسن بن راشد حلّی 873
- ابن العرندس 875
- اشاره 875
- سوگ امام حسین (ع): 899
- اشاره 930
- مغامس بن داغر حلّی 930
- مدح اهل بیت (ع): 939
- فصل چهارم مرثیه سرایان دوره چهارم (قرن دهم تا پایان قرن سیزدهم هجری) 947
- عمده ترین موضوعات مطرح در شعر این دوره عبارتند از: 948
- اشاره 948
- انتظار، یگانه روزنه ی امید: 949
- توصیف روایی قصصی: 949
- رثا و نوحه سرایی: 949
- قداست مولد و دفن امام حسین (ع): 950
- شیخ ابراهیم کفعمی 951
- [شعرای این دوره] 951
- رثای سید الشهداء: 956
- ابن ابی شافین بحرانی 956
- اشاره 956
- در مدح رسول اکرم (ص) و وصی پاکش و خاندان اطهار او (ع): 961
- شیخ جعفر خطّی 964
- اشاره 966
- سیّد ماجد بحرانی 966
- سوگ سیّد الشّهدا (ع): «3» 967
- محمّد بن الحسن بن زین الدّین 969
- شیخ بهایی 973
- سیّد معتوق موسوی 979
- رثای اهل بیت (ع): 981
- سید علی خان مشعشعی 981
- اشاره 981
- چکامه ی دیگر: «1» 985
- اشاره 988
- شیخ حرّ عاملی 988
- مدح اهل بیت: 989
- شیخ احمد بلادی 995
- امیر حسین کوکبانی 999
- علی فقیه عادلی 1000
- عبد اللّه شویکی 1002
- محسن فرج 1003
- السیّد احمد علی خان 1006
- اشاره 1010
- عبد اللّه شبراوی 1010
***______________________________
(1)- همان؛ ص 396.
دانشنامه ی شعر عاشورایی، محمد زاده ،ج 1،ص:137 24- بنو المصطفی تفنون بالسیف عنوهو یسلمنی طیف الهجوع فأهجع؟
25- ظلمتم و ذبّحتم و قسّم فیئکم و جار علیکم من لکم کان یخضع
26- فما بقعه فی الأرض شرقا و مغرباو إلّا لکم فیه قتیل و مصرع «1» 24- ای فرزندان مصطفی! با شمشیر بر شما حمله کنند و من به خواب آرام رفته، شب استراحت کنم؟
25- شما را ستم کنند، بکشند و اموالتان تقسیم گردد و در برابر این همه جور و جفا چه کس بر شما خضوع کند و حق شما را ادا نماید؟
26- هیچ سرزمینی در
شرق و غرب نباشد مگر این که کشته ای از شما یا به خاک افتاده ای در آن باشد.
مرثیه ی حسین شهید (ع):
1- اعاتب عینی إذا أقصرت و أفنی دموعی إذا ماجرت