شش گوشه بهشت صفحه 63

شوشتری- در کتاب شریف «خصائص الحسینیّه»(1) مدد می گیریم تا ابعاد مطلب به دقّت تشریح و کاویده شود.

گناهان؛ مانع تأثیر مثبت عبادات

ایشان در ابتدای بحث خود، آثار اعمال صالح را به عنوان «مقتضی» معرّفی می کند. منظور از این تعبیر آن است که: عبادت خاص ظرفیت و قابلیّت اثرگذاری اینگونه را دارد. آثار هر عبادت نتایجی هستند که به صورت بالقوّه در آن وجود دارد. «می توان» با انجام یک عبادت، به آثار آن دست یافت؛ به شرط آنکه مانعی راه رسیدن به آن را سد نکرده باشد.

به این ترتیب برای اثرگذاری یک عبادت، دو شرط لازم است:

نخست وجود مقتضی و دوم نبود مانع.

البتّه اگر چیزی مانع از اثرگذاری یک عبادت و به فعلیّت رسیدن قوّه آن شد، باعث نمی شود که آن آثار خاص را برای آن عبادت ثابت ندانیم. ایشان برای تفهیم بهتر مطلب، اثر عبادت را به اثر داروها تشبیه می کنند. اگر دارویی بخواهد اثر مطلوب خود را در بدن به جای بگذارد، نیازمند وجود شرایط مناسب است. اگر مانعی در بدن بیمار باشد که نگذارد داروی موردنظر به اثر بنشیند، طبعاً آن دارو تأثیر خود را نخواهد گذاشت. به این ترتیب، با وجود آنکه اثر داروی مورد نظر را منکر نمی شویم امّا، به عنوان یک پیش فرض مهم، شرط به.)