فرهنگ عاشورا صفحه 109

ث

ثار

خونخواهی،خون،قیام برای خونخواهی،«طلب ثار».امام باقر«علیه السلام»ضمن بیان اینکه حسین بن علی و ما اهل بیت،همان مظلومی هستیم که در آیۀ قرآن آمده است: «وَ مَنْ قُتِلَ مَظْلُوماً فَقَدْ جَعَلْنا لِوَلِیِّهِ سُلْطاناً» (اسراء 33)،فرمود:«القائم منّا اذا قام طلب بثأر الحسین...». (1)نامگذاری امام عصر«عج»به«منتقم»نیز به خاطر همین قیام برای خونخواهی است. (2)در زیارت عاشورا هم این آرزو در دعا آمده است:«و ان یرزقنی طلب ثاری(ثارکم)مع امام هدی ظاهر...و ان یرزقنی طلب ثارک مع امام منصور...»و در دعای ندبه،از اوصاف حضرت مهدی«علیه السلام»،خونخواهی سید الشهدا بیان شده است:«أین الطّالب بدم المقتول بکربلا». (3)

فرهنگ خونخواهی در میان همۀ اقوام از جمله عربها بوده است.نسبت به شهید کربلا هم که خون عزیزش بر زمین ریخت،در سالهای بعد کسانی به خونخواهی برخاستند،از جمله نهضت توّابین به رهبری سلیمان بن صرد خزاعی و نیز قیام مختار در کوفه،به انگیزۀ «طلب ثار»بوده و شعارشان نیز در این نهضت«یا لثارات الحسین»بوده است.شعار یاران حضرت مهدی نیز چنین خواهد بود(شعارهم:یا لثارات الحسین). (4)بالاتر از همه آنکه خود خداوند،خونخواه حسین«علیه السلام»است.آنگونه که می گوییم:«اشهد انّ اللّه تعالی الطّالب بثارک». (5)همۀ قیام کنندگان بر ضدّ جباران که الهام از عاشورا می گیرند،خونخواهان «ثار اللّه»اند.

ثار اللّه

از القاب سیّد الشهدا«علیه السلام»که در زیارتنامه خطاب به آن حضرت گفته می شود.یعنی خون خدا.در زیارت عاشورا است:«السلام علیک یا ثار اللّه و ابن ثاره»این تعبیر،در زیارتهای دیگر نیز،از جمله زیارت مخصوص امام حسین«علیه السلام»در اوّل رجب و نیمۀ رجب

1- 1) -بحار الأنوار:ج 44،ص 218.
2- 2) -عوالم(امام حسین)،ص 474.
3- 3) -مفاتیح الجنان.
4- 4) -بحار الأنوار،ج 52،ص 308.
5- 5) -مفاتیح الجنان،محدث قمی،ص 557(صلوات بر حسن و حسین)