فرهنگ عاشورا صفحه 122

پیروزی را در کام یزید،تلخ ساختند.

شام،غرق عیش و عشرت بود هنگام ورود وقت رفتن شام را شام غریبان کرد و رفت

-دروازۀ ساعات،اسرای اهل بیت

چکمه

کفش خاصّی که نظامیان برپا می کنند،بویژه در میدان نبرد.آنچه در اذهان عموم از این کلمه تداعی می شود،«چکمۀ شمر»است که در آخرین لحظات حیات سید الشهدا«علیه السلام»با چکمه بر روی سینۀ آن حضرت رفت و آنگاه سر مبارکش را از تن جدا کرد.تعبیر مقاتل چنین است که:«و جلس علی صدر الحسین و قبض علی لحیته و همّ بقتله...» (1)

چوبۀ محمل

نقل شده که چون در کوفه،سرهای شهدا را بر نیزه جلوی مردم آوردند و ضجّه از همه برخاست،زینب«علیه السلام»چون نگاهش به سر برادر افتاد،از شدّت ناراحتی پیشانی را به جلوی محمل زد و دیدند که از زیر روپوش وی خون جاری شد.آنگاه اشعاری را خواند که آغازش چنین است:

یا هلالا لمّا استتمّ کمالا غاله خسفه فابدی غروبا

ما توهّمت یا شقیق فؤادی کان هذا مقدّرا مکتوبا (2)