فرهنگ عاشورا صفحه 129

که حاکی از شجاعت او در شمشیر زنی در دفاع از سید الشهدا و حق دانستن این راه بود. حسین بن علی«علیه السلام»بر بالین حرّ حضور یافت و خطاب به آن شهید،فرمود:تو همانگونه که مادرت نامت را«حرّ»گذاشته است،حرّ و آزاده ای،آزاد در دنیا و سعادتمند در آخرت!«انت الحرّ کما سمّتک امّک،و انت الحرّ فی الدّنیا و انت الحرّ فی الآخره»و دست بر چهره اش کشید. (1)امام حسین«علیه السلام»با دستمالی سر حرّ را بست.پس از عاشورا بنی تمیم او را در فاصلۀ یک میلی از امام حسین«علیه السلام»دفن کردند،همانجا که قبر کنونی اوست؛ بیرون کربلا در جایی که در قدیم به آن«نواویس»می گفته اند. (2)نقل است شاه اسماعیل صفوی قبر حرّ را گشود و پیکرش را سالم یافت،چون خواست پارچه ای را که بر سرش بسته بود باز کند،خون جاری شد و دوباره آن را بستند،آنگاه بر قبرش قبّه ای ساختند. (3)

سرگذشتهای مربوط به حرّ و نقش او در حادثۀ کربلا،از نخستین بر خوردش با کاروان سید الشهدا،سپس توبه اش و پیوستن به جبهۀ حق و شهادت در رکاب سالار شهیدان،در همۀ مقتلها و کتابهای تاریخ عاشورا نگاشته شده است و توبۀ او شاخص ترین بخش نورانی زندگی اوست.

حرم حسینی

بارگاه مقدّس سید الشهدا«علیه السلام».در روایات،فضیلت و برکات و آثار فراوانی برای حرم ابا عبد الله الحسین«علیه السلام»و نماز خواندن و اعتکاف و دفن و...در آن ذکر شده است.محدودۀ حرم امام حسین«علیه السلام»در روایات،از یک فرسخ تا پنج فرسخ هم بیان شده است. از امام صادق«علیه السلام»روایت است:«حریم قبر الحسین«علیه السلام»خمس فراسخ من اربعه جوانب القبر». (4)

همچنین از آن حضرت روایت است:«حرم الحسین الّذی اشتراه:اربعه امیال فی اربعه امیال فهو حلال لولده و موالیه و حرام علی غیرهم ممّن خالفهم و فیه البرکه». (5)

مرقد نورانی ابا عبد الله«علیه السلام»همواره کعبۀ دلهای شیفتگان بوده و آرزوی بزرگ محبّان آن حضرت،توفیق زیارت آن بوده است.این جاذبه هرگز کاسته نشده و علی رغم

1- 1) -همان.
2- 2) -الحسین فی طریقه الی الشهاده،ص 97.
3- 3) -سفینه البحار،ج 1،ص 242 به نقل از انوار نعمانیّه،سید نعمت الله جزایری.
4- 4) -بحار الأنوار،ج 98،ص 111،سفینه البحار،ج 2،ص 103،المزار،شیخ مفید،ص 25.
5- 5) -مجمع البحرین،واژۀ«حرم».