فرهنگ عاشورا صفحه 135

فکری و حماسی حسین«علیه السلام»را داشته باشد،عنوان حسینی به خود می گیرد،مانند:شور حسینی،خط حسینی،نوای حسینی،عشق حسینی،نهضت حسینی،راه حسینی،انقلاب حسینی،حماسۀ حسینی،گاهی هم تنها نسبت به شخص آن حضرت داده می شود؛مثل:

حرم حسینی،کربلای حسینی،عاشورای حسینی،عزای حسینی.پس یاء نسبت و کلمۀ مضاف به حسینی،یا اضافۀ تخصیصی است،مثلا حماسۀ حسینی و کربلای حسینی یعنی حماسۀ حسین و کربلای حسین«علیه السلام»،یا اضافۀ بیانی و توضیحی است که نوعی شباهت و همگونی را می رساند.مثل شور حسینی،یعنی شور و حماسه ای که همچون شور آن حضرت،برخوردار از حماسه و عزّت و خروش است.

-کربلایی،یزیدیان

حسینیّه

جایی که برای اقامۀ سوگواری برای ابا عبد الله الحسین«علیه السلام»ساخته شود.حسینیّه هایی که در شهرهای مختلف،از جمله شهرهای مذهبی ساخته می شود،اغلب علاوه بر مرکز تجمع عزاداران و اقامۀ مراسم سوگواری،حالت زائرسرا و مسافرخانه ای را دارد که زائران از آن استفاده می کنند و جنبۀ رایگان دارد.بیشتر آنها به نام مردم شهری است که آن را می سازند.مثل:حسینیّۀ آذربایجانیها،تهرانیها،اصفهانیها و...که در شهرهایی نجف،کربلا، مشهد از اینگونه حسینیّه ها وجود دارد و از نظر شرعی هم محدودیت و احکام مسجد را ندارد.

شاید روی آوردن شیعه به«حسینیّه»در دورانهای کهن به خاطر آن بوده که مساجد، اغلب در اختیار وزیر سلطۀ حکومتهایی بوده که برای تشیّع و اقامۀ عزاداری و مراسم دینی شیعه،محدودیّت ایجاد می کردند.در مناطق هند،به حسینیّه« امام باره»گویند و امام باره های متعدّدی با نامهای مختلف وجود دارد.در برخی مناطق آسیای مرکزی نیز، حسینیه هایی که شیعیان می ساختند،به«مسجد شیعه ها»معروف می شد.«در نقاط مختلف هند،تکیه و حسینیّه نامهای گوناگون دارد و آن را عزاخانه، امام باره،تعزیه خانه،عاشورا خانه،تابوت خانه،چبوتره،چوک امام صاحب...می خوانند.» (1)

-تکیه،عزاخانه،زینبیّه.