فرهنگ عاشورا صفحه 172

روضه

روضه و روضه خوانی،به معنای ذکر مصیبت سید الشهدا و مرثیه خوانی برای ائمّه و معصومین«علیه السلام»است که مورد تشویق امامان و یکی از عوامل زنده ماندن نهضت حسینی و پیوند روحی و عاطفی شیعه با اولیاء دین است.اشک ریختن و گریستن در مصائب اهل بیت«علیه السلام»نشانۀ عشق به آنان است و علاوه بر سازندگیهای تربیتی برای سوگوار، موجب اجر و پاداش الهی در آخرت و بهره مندی از شفاعت ابا عبد الله الحسین است.

معنای روضه در اصل،باغ و بوستان است،امّا سبب اشتهار مرثیه خوانی به«روضه»آن است که مرثیه خوانان در گذشته،حوادث کربلا را از روی کتابی به نام«روضه الشهداء» می خواندند که تألیف ملا حسین کاشفی است.«ملا حسین کاشفی(متوفای 910 هجری) یکی از دانشمندان و خطبای با قریحه و خوش آواز سبزوار در قرن نهم هجری بود،در زمان سلطنت سلطان حسین بایقرا(875-911 ه)به هرات،مرکز حکمرانی این پادشاه رفت و چون حافظه ای توانا و قریحه ای سرشار و آوازی گیرنده و مطبوع داشت و خطیبی دانشمند بود،بزودی شهرت یافت و مجالس وعظ و ذکر او بسیاری را به خود جلب کرد و مورد توجّه پادشاه و شاهزادگان و اعیان و اکابر دولت و وزیر فاضل و هنرمند هنرپرور او «امیر علی شیرنوایی»قرار گرفت.کاشفی دانشمندی فصیح و بلیغ و شاعر پرکار بود و بیش از چهل کتاب و رساله تألیف کرد.از جملۀ آنها«روضه الشهداء»بود.کاشفی کتاب روضه الشهدا را در واقعۀ کربلا به فارسی نوشت و چون مطالب این کتاب را در مجالس عزاداری از روی کتاب بر سر منبر می خواندند،خوانندگان این کتاب به«روضه خوان » معروف شدند و بتدریج خواندن روضه از روی کتاب منسوخ شد و روضه خوانها مطالب کتاب را حفظ کرده و در مجالس عزاداری می خواندند.در زمان صفویّه اقامۀ عزاداری بسیار رواج گرفت.» (1)

کتاب روضه الشهدا که حاوی ذکر مقتل و حوادث کربلا بود،در قرن دهم توسّط محمد بن سلیمان فضولی به ترکی ترجمه شد،با نام«حدیقه السعداء». (2)در اینجا نمونه ای از متن روضه الشهدای واعظ کاشفی را جهت آشنایی می آوریم،که نثری زیبا و ادبی