فرهنگ عاشورا صفحه 180

اسیران واقعی درس حریّت و آزادگی دادند.

-عمق بخشیدن به بعد عاطفی و تراژدیک کربلا.گریه ها،شیونها،عزاداری بر شهدا و تحریک عواطف مردم،به ماجرای کربلا عمق بخشید و بر احساسات نیز تأثیر گذاشت و از این رهگذر،ماندگارتر شد.

-اسارت،زینب،آمار نهضت کربلا

زنجیر زنی

از سنتهای عزاداری در ایران است،در پاکستان و هندوستان نیز این شیوه از دیرباز رواج داشته است.مجموعه ای از حلقه های ریز متّصل به هم که به دسته ای چوبی یا فلزّی وصل می شود«زنجیر»نام دارد و آن را در ایام عاشورا،بصورت دسته جمعی و در هیأتهای عزاداری،همراه با نوحه خوانی ،بر پشت می زنند و گاهی جای آن کبود یا مجروح می شود.غالبا این مراسم با سنج همراه است.

این شیوه عزاداری که اغلب همراه با خون آمدن از پشت زنجیر زنان است،بویژه در برخی مناطق و ملّتها که تیغهایی هم به زنجیرها می بستند،در گذشته چون در دید برخی غیر مسلمانان تأثیر سوء داشت،برخی علما به حرمت زنجیر زدن و قمه زدن و خون از سر و پشت خویش جاری کردن فتوا دادند.در مقابل آنان نیز علمای دیگری در پاسخ به استفتاهای مردم،حکم به جواز دادند.این مسأله،بارها در گذشته منشأ کشمکشهای مذهبی گشته است.از جمله آیه اللّه سید ابو الحسن اصفهانی فتوا به حرمت داد و سید محسن امین از او انتقاد کرد و این مسأله به مطبوعات و مجلاّت آن روزگار کشیده شد (1)و از آن پس بازار استفتاء و افتاء داغ شد و مجموعه هایی نیز که حاوی این نظرات فقهی بود، منتشر گردید.نظیر آن نسبت به قمه زنی هم در تاریخ معاصر وجود دارد.

-عزاداری سنتی،قمه زنی

زندگی

مفهوم زندگی در فرهنگ عاشورا،بالاتر و والاتر از بودن و نفس کشیدن است.امام عاشورا،زندگی را تنها در صورت«حیات طیّبه»بودن قبول دارد؛آن هم وقتی است که همراه با شرافت و آزادگی باشد.در غیر این صورت بی ارزش است.مرگ با عزّت در این