فرهنگ عاشورا صفحه 197

قطعتموا یمینی...» (1)

زین العابدین«علیه السلام»

پیشوای چهارم شیعه،حضرت سجاد،امام علی بن الحسین،زین العابدین«علیه السلام»،فرزند سید الشهدا«علیه السلام»که در حادثۀ کربلا حضور داشت و بعلّت بیماری در خیمه بستری بود و همراه با اهل بیت،پس از شهادت امام حسین«علیه السلام»به اسیری رفت و با حالتی دشوار و غمبار،که غل و زنجیر به دست و گردن آن حضرت بسته بودند،به کوفه و از آنجا به شام برده شد.در کاخ یزید هم خطبۀ بسیار مهمی ایراد کرد که چهرۀ یزید افشا شد و مردم شام نسبت به ماهیّت حادثۀ کربلا آگاه شدند.امام سجاد«علیه السلام»در سال 38 هجری در مدینه به دنیا آمد.در حادثۀ کربلا حدود 24 سال داشت،پس از شهادت پدر نیز مدّت 35 سال امامت کرد.مادرش شهربانو دختر یزدگرد بود.در حادثۀ کربلا آن حضرت ازدواج کرده و دارای فرزند بود و فرزند خردسالش امام باقر«علیه السلام»هم در کربلا بود. (2)

نقش عمدۀ آن حضرت در نهضت عاشورا، پیام رسانی خون شهیدان کربلا و حفظ دستاوردهای آن انقلاب خونین و اهداف پدر،از تباه شدن و تحریف گشتن بود.این رسالت،در قالب ایراد خطبه ها توسّط آن حضرت و عمّه اش زینب«علیه السلام»انجام گرفت.

سخنان امام سجاد در بارگاه یزید،چنان او را به خشم آورد که دستور کشتنش را داد،امّا حضرت زینب،جان خود را سپر بلا قرار داد و نگذاشت.در دفن اجساد شهدای اهل بیت در کربلا،به یاری طایفۀ بنی اسد آمد و پس از خاکسپاری پیکر سید الشهدا«علیه السلام»روی قبر آن حضرت نوشت:«هذا قبر الحسین بن علی بن ابی طالب،الّذی قتلوه عطشانا غریبا». (3)

پس از عاشورا،حضرت سجاد«علیه السلام»دوران بسیار سخت و خفقان باری را با خلفای اموی سپری کرد.ولید بن عبد الملک و هشام بن عبد الملک،از خلفای معاصر او بودند.

داستان زیارت آن حضرت و بوسیدنش حجر الأسود را و شعرهای بلند فرزدق در ستایش او(هذا الّذی تعرف البطحاء وطأته...)معروف است.«صحیفۀ سجّادیه»مجموعه ای از دعاهای آن حضرت است که اینک در دست ما بعنوان گنجینه ای از معارف دینی موجود است.آن حضرت در سال 95 هجری با دسیسۀ ولید بن عبد الملک به شهادت رسید و در

1- 1) -بحار الأنوار،ج 45،ص 40.
2- 2) -اعیان الشیعه،ج 1،ص 635.
3- 3) -حیاه الامام زین العابدین،ص 166.