فرهنگ عاشورا صفحه 209

در ایام عاشورا و محرّم نیز،عدّه ای به یاد آن حماسه و به نشانۀ سقایی حضرت عباس و تشنگی اهل بیت،به سقایی و آب دادن به مردم و دسته های عزادار می پردازند،چه با مشک،چه با آماده سازی منبع آب در معابر عمومی،یا تهیۀ آب خنک.و این را پیروی از شیوۀ مردانگی علمدار کربلا می دانند.البته سقّایی،به معنای فروش آب و تقسیم آب در خانه ها هم به عنوان یک حرفه،گفته می شده است.سقای کربلا،آن چنان فتوّت داشت که با لب تشنه وارد فرات شد ولی خود،آب نخورد و ایثارگری را به اوج رساند و عاقبت هم روز عاشورا،جان را در راه آب آوری برای ذرّیۀ تشنه کام پیامبر از دست داد و دستانش قلم شد و مشک پرآب را نتوانست به خیام حسینی برساند و در کنار فرات،بر خاک افتاد.

بر توسن موج خشم،آوا زده بود مانند علی بر صف هیجا زده بود

آبی مگر آورد حرم را ز فرات سقّای حسین،دل به دریا زده بود

سقّای کربلا و علمدار شاه دین فرزند شیر حق و هُژَبرِ کُنامها

با کام تشنه آب ننوشیدی از فرات یاد لب حسین و دگر تشنه کامها

افسوس شد امید تو از آب، ناامید با اینکه شد ز جانب تو اهتمامها

دستت جدا شد از تن و دست خدا شدی حق در عوض سپرد به دستت زمامها (1)

به محلّی که مخصوص آب دادن به عزاداران و هیأتهاست،یا به ظرف بزرگی از سنگ که مخصوص این کار،تراشیده می شد،«سقّاخانه»گفته می شد.به نوشتۀ لغت نامۀ دهخدا:

محلّی که در آن آب ریزند که تشنگان خود را سیراب نمایند،جایی که در آنجا برای تشنگان آب ذخیره کنند و آنجا را متبرک دانند.

-مشک،دستهای بریده،عباس بن علی،آب،سنگابخانه،عطش،فرات

سکینه

دختر بزرگوار سید الشهدا«علیه السلام»،که در علم،معرفت،ادب،توجّه به حقّ و جذبۀ پروردگار،کم نظیر و مورد توجّه خاصّ پدرش ابا عبد الله الحسین«علیه السلام»بود.نام اصلی او را آمنه،امینه،امیمه یا امامه هم نوشته اند.لقب سکینه(یا سکینه)از طرف مادرش«رباب»به او داده شد.او که خواهر«علی اصغر»هم بود،در کربلا حضور داشت و در عاشورا،سنّ او حدودا ده تا سیزده سال بوده است.این را از آنجا گفته اند که امام حسین«علیه السلام»روز عاشورا به او لقب«خیره النّسوان»(برگزیدۀ زنان)داده است و این با کودک بودنش