فرهنگ عاشورا صفحه 210

نمی سازد.شرح آنچه به مصیبتهای او در حادثۀ کربلا مربوط می شود،در کتابهای مقتل(از جمله در نفس المهموم)آمده است.روز عاشورا،چون سید الشهدا«علیه السلام»هنگام وداع با اطفال و زنان،دید که دخترش سکینه از زنان کنار گرفته و در حال گریستن است،به او فرمود:

سیطول بعدی یا سکینه فاعلمی منک البکاء اذا الحمام دهانی

لا تحرقی قلبی بدمعک حسره مادام منّی الرّوح فی جسمانی

فاذا قتلت فانت اولی بالّذی تأتینه یا خیره النسوان (1)

این دختر بزرگوار،که به تعبیر شیخ عباس قمی«زنی با حصافت عقل و اصابت رأی و افصح و اعلم مردمان به زبان عرب و شعر و فضل و ادب»بوده است، (2)پس از بازگشت از سفر کوفه و شام،در خانۀ پدر خود،تحت کفایت امام سجّاد«علیه السلام»قرار گرفت.وی،محضر سه امام(امام حسین،امام سجاد و امام باقر)علیهم السلام را درک کرد.نوشته اند:خانه اش مرکز تجمّع شعرا و محلّ مناقشه و بحث و نقد ادبی بود.به شاعران بزرگ همچون فرزدق و جریر،صله عطا می کرد.سکینه به زنی مصعب بن زبیر در آمد و پس از قتل او،زوجۀ عبد الله بن عثمان گردید و پس از مرگ او،زید بن عمر با وی ازدواج کرد،ولی زید،به توصیۀ سلیمان بن عبد الملک او را طلاق گفت. (3)سکینه همچنان در مدینه می زیست،تا آنکه در پنجم ربیع الاول سال 117 هجری در زمان هشام بن عبد الملک پس از هفتاد سال، در مدینه در گذشت. (4)قبر او نیز در مدینه است.

-زنان در نهضت عاشورا

سلام بر حسین«علیه السلام»

درودی است که هنگام نوشیدن آب خنک بر زبان می آید.به عربی گفته می شود:

«سلام الله علی الحسین و اصحابه».امام سجاد،امام صادق و ائمه دیگر،هنگام نوشیدن آب،از حسین«علیه السلام»یاد می کردند.از خود سید الشهدا(یا بعنوان زبان حال)نقل شده که:

شیعتی ما ان شربتم عذب ماء فاذکرونی او سمعتم بغریب او شهید فاندبونی (5)

شیعیان من!هرگاه آب گوارا نوشیدید،مرا یاد کنید،هرگاه غریب یا شهیدی را شنیدید،

1- 1) -شام سرزمین خاطره ها،ص 106،به نقل از«سکینه»،مقرّم،ص 266.
2- 2) -منتهی الآمال،ج 1،ص 463.
3- 3) -فرهنگ فارسی،معین،ج 5،ص 776.
4- 4) -تهذیب الأسماء،نووی،ج 1،ص 163،سفینه البحار،ج 1،ص 638.
5- 5) -الخصائص الحسینیّه،شوشتری،ص 99.