فرهنگ عاشورا صفحه 234

داشته اند،برخی حالت مقتل و واقعه نگاری و ثبت قضایا را دارد،برخی هم بخصوص از شاعران متأخّر و معاصر،چه عرب و چه فارس،در سروده های خویش حالت نقد نسبت به عزاداری و گریۀ صرف دارند و عاشورا را از زاویۀ حماسی و انقلابی اش نگریسته و مطرح ساخته اند،تا الگویی برای مبارزه با ستم و ستمگران و فقر آفرینان و دفاع از حق و عدل و انسانیت و آزادگی باشد و از اینکه شیعه و مسلمانان،از حادثۀ عاشورا تنها به گریه و ماتم بسنده کنند و درس تعهّد اجتماعی و تلاش و تحرّک سیاسی نگیرند،نکوهش کرده اند.در هر صورت،آنچه در شعر عاشورا ضروری است،آن است که هم مستند و صحیح و متّکی به منابع معتبر تاریخی و حدیثی باشد،هم چهرۀ منفی و انحرافی از شخصیتهای عاشورا و واقعۀ کربلا که رنگ ذلت و زبونی دارد یا آمیخته به اغراق و گزافه گویی است،نداشته باشد.

-مدایح و مراثی،شب شعر عاشورا،ادبیات عاشورا،ادب الطّف،عاشورا و شعر فارسی

شفاعت

واسطه شدن در آمرزش گناهان نزد خداوند.مقام برجسته ای که خداوند به پیامبر و ائمّه و علما و شهدا داده است.مفسران تعبیر«مقام محمود»را در قرآن،به شفاعت تفسیر کرده اند.یکی از شفیعان هم حسین بن علی«علیه السلام»است.شفاعت حسین«علیه السلام»هم در آخرت سبب نجات گنهکاران از عذاب دوزخ است،هم در دنیا سبب فلاح و رستگاری علاقه مندان به آن حضرت و سوگواران در عزای اوست.به فرموده پیامبر،همۀ دیده ها در قیامت گریانند،مگر چشمی که در عزای حسینی گریسته باشد،که خندان و مژده یافتۀ به بهشت است«کلّ عین باکیه یوم القیامه الاّ عین بکت علی مصاب الحسین فانّها ضاحکه مستبشره بنعیم الجنّه». (1)طبق احادیثی،رسول خدا پاداش شهادت حسین«علیه السلام»را بصورت حق شفاعت برای گنهکاران امّت از خدا دریافت کرده است.

حسین بن علی«علیه السلام»شفیع شیعیان است.در زیارتنامۀ او هم آمده است:«و ان شفعت شفّعت». (2)«فکن لی شفیعا الی اللّه» (3)و«اللّهم ارزقنی شفاعه الحسین یوم الورود» (4)در

1- 1) -بحار الأنوار،ج 44،ص 293.روایات مربوط به آثار و پاداش گریه بر آن حضرت در بحار الأنوار،ج 44،ص 278 به بعد.
2- 2) -مفاتیح الجنان،ص 419،اعمال حرم مطهّر امام حسین«علیه السلام».
3- 3) -همان،ص 442،زیارت نیمۀ رجب.
4- 4) -همان،ص 458،زیارت عاشورا.