فرهنگ عاشورا صفحه 249

سید الشهدا«علیه السلام»نیز در قتلگاه که بر زمین افتاده و با پروردگارش مناجات می کرد،حاکی از همین روحیه بود:«صبرا علی قضائک». (1)

-قتل صبر،فرهنگ عاشورا،شهادت طلبی

صحن ابا عبد الله-حرم حسینی

صفاح

نام یکی از منزلگاههای شمال راه مکّه به طرف کربلا،بین حنین و علامتهای حرم.صفاح به معنای کنارۀ کوه است.در همین محل،امام حسین«علیه السلام»با فرزدق برخورد کرد که از عراق می آمد و اوضاع مردم را از او پرسید.او جواب داد:دلهای مردم با تو،ولی شمشیرهایشان همراه بنی امیّه است.آنگاه با هم پیرامون تبدیل حجّ به عمره و عزیمت از مکّه به سوی کوفه صحبت کردند.بعضی این ملاقات را در منزل«ذات عرق» گفته اند. (2)

ض

ضحّاک بن عبد الله مشرفی

از اصحاب امام حسین«علیه السلام»در کربلا بود،ولی پس از شهادت یاران امام،تصمیم به فرار از معرکه گرفت.خدمت امام آمد و گفت:ای پسر پیامبر!با هم قرار گذاشته بودیم که تا وقتی مدافعی داری من هم دفاع کنم.اینک که مدافعان کشته شده اند،مرا اجازه بده که بروم.امام آزادش گذاشت.او که قبلا اسب خود را در یکی از خیمه ها بسته بود و خود، پیاده می جنگید،پس از اذن امام،سراغ اسب خویش رفت و سوار شده،به طرف نیروهای سپاه کوفه تاخت.برایش راه باز کردند.تعدادی از سربازان تعقیبش کردند.چون به روستایی نزدیک ساحل فرات به نام«شفیّه»رسید،ایستاد.تعقیب کنندگان او را شناختند و از تعقیبش منصرف شدند. (3)ضحّاک بن عبید اللّه هم گفته و او را از اصحاب امام سجّاد دانسته اند.

1- 1) -مقتل الحسین،مقرّم،ص 357.
2- 2) -همان،ص 203،به نقل از تاریخ طبری و کامل ابن اثیر.
3- 3) -عبرات المصطفین،محمد باقر محمودی،ج 2،ص 54،حیاه الامام الحسین،ج 3،ص 229(نقل از انساب الأشراف).