فرهنگ عاشورا صفحه 292

5-هر عریفی که نام کسی را ننوشت،باید تعهّد بسپارد که افراد او مخالفت نکنند و دست به هیچ کار موجب آشوب در دولت نزنند.عریفان هم بشدّت،بندهای این بیانیّه را به اجرا گذاشتند. (1)

عزاخانه

ماتم خانه،خانه ای که در آن عزا برپا کنند،ماتم سرا ،مصیبت سرا. (2)به حسینیّه و تکیه ای هم که در آن،عزاداری حسینی برگزار می شود،عزاخانۀ حسینی گفته می شود.

-تکیه،حسینیّه،تعزیه،تکیه دولت

عزاداری

برپا داشتن مراسمی به یاد سید الشهدا«علیه السلام»در ایام مختلف،بویژه دهۀ محرّم و روز عاشورا.این عمل،که زنده نگهداشتن هدف حسینی و فرهنگ عاشوراست،مورد تشویق بسیار اولیاء دین است و خود معصومین،در راه اقامۀ عزای حسینی،می کوشیدند. (3)زیرا عزاداری،بصورت گریه،برپایی مجالس ذکر،سرودن مرثیه،گریاندن،نوحه خوانی و...

احیاء خطّ ائمّه و تبیین مظلومیّت آنان است.امام باقر«علیه السلام»در زمینۀ برپایی عزا در خانه ها برای امام حسین«علیه السلام»می فرماید:«ثمّ لیندب الحسین و یبکیه و یأمر من فی داره بالبکاء علیه و یقیم علیه و یقیم فی داره مصیبته بإظهار الجزع علیه و یتلاقون بالبکاء بعضهم بعضا فی البیوت و لیعزّ بعضهم بعضا بمصاب الحسین.» (4)(به کسانی که روز عاشورا نمی توانند به زیارت آن حضرت بروند اینگونه دستور می دهند)بر حسین«علیه السلام»،ندبه و عزاداری و گریه کند و به اهل خانۀ خود دستور دهد که بر او بگریند و در خانه اش با اظهار گریه و ناله بر حسین«علیه السلام»،مراسم عزاداری برپا کنند و یکدیگر را با گریه و تعزیت و تسلیت گویی در سوگ حسین علیه السلام در خانه هایشان ملاقات کنند.

سنّت عزاداری،با برخورداری از عشق و محبّتی که از امام حسین«علیه السلام»در دلها بوده و هست،تبدیل به یک برنامۀ گسترده و مردمی و مقدّس شده است و هرگز سستی و خاموشی ندارد و به برکت آن،اقشار بسیاری با امام حسین«علیه السلام»و دین و فرهنگ عاشورا

1- 1) -مع الحسین فی نهضته،اسد حیدر،ص 97.
2- 2) - لغت نامه،دهخدا.
3- 3) -تاریخچۀ عزاداری حسینی،ترجمۀ«تاریخ النیاحه علی الامام الشهید»از سید صالح الشهرستانی.
4- 4) -کامل الزّیارات،ص 175.کتاب«ز فرات الثقلین فی مآتم الحسین»،محمد باقر محمودی،چند جلد،به مسأله گریه کردن اولیاء خدا بر آن حضرت پرداخته و نیز مجموعه ای از مرثیه ها در سوگ سید الشهدا«علیه السلام»را آورده است.