فرهنگ عاشورا صفحه 294

و حادثۀ الهام بخش،همواره تأثیر خود را حفظ کند.عزاداری،احیاء خط خون و شهادت و رساندن صدای مظلومیّت آل علی به گوش تاریخ است.عزاداران حسینی،پروانگانی شیفتۀ نورند که شمع محفل آرای خویش را یافته،از شعلۀ شمع،پیراهن عشق پوشیده اند و آمادۀ جان باختن و پر سوختن و فداشدن اند. نقش عزاداری در حفظ فرهنگ عاشورا مهمّ است.عمیقترین پیوندها را از طریق آمیختگی عقل و عشق و برهان و عاطفه که در کربلا تجسّم یافته است،انتقال می دهد.هم بر مظلومیّت امام گریه می شود و هم در سایۀ آن هدف امام حسین از نهضت و حرکت،شناخته می شود.روضه های خانگی و دسته های عزاداری و هیئتهای زنجیر زنی،پوشیدن لباس مشکی و پرچم به دست گرفتن و شربت و آب دادن و تلاش در برپایی مجالس و نوحه خوانی و سینه زنی و...هر یک به نوعی سربازگیری جبهۀ حسینی است و این پیوند قلبی را عمق و غنا می بخشد.

-هیئت،عزاداری سنّتی،روضه،دسته های عزاداری،تعزیه

عزاداری سنّتی

شیوه ای که نسبت به زنده نگهداشتن یاد حادثۀ عاشورا و حماسۀ حسینی از دیرباز مطرح بوده و جنبۀ مردمی یافته است.این شیوه،شامل مرثیه سرایی،نوحه خوانی ، گریستن و گریاندن،تشکیل هیئتها و دسته های سوگواری،سینه زنی،ذکر مصیبت،مجالس وعظ و روضه خوانی،و...است.اینگونه شیوه ها،چون با روح و جان و عاطفۀ شیعه آمیخته است،هر چه بیشتر به آن رنگ مردمی می بخشد و عامل جذب و تجمّع و تشکّل انبوه شیفتگان اهل بیت می گردد.ابو هارون مکفوف می گوید:روزی خدمت امام صادق«علیه السلام»رسیدم.حضرت فرمود:برایم شعر(در سوگ سید الشهدا)بخوان،من نیز خواندم.حضرت فرمود:نه،اینطور نه،بلکه همانگونه که برای خودتان شعرخوانی می کنید و همانگونه که نزد قبر حضرت سید الشهدا مرثیه می خوانی:«لا،کما تنشدون و کما ترثیه عند قبره». (1)این نشان می دهد که شیوۀ خودمانی و مرسوم نزد متن مردم،بیشتر مورد اهتمام ائمّه«علیه السلام»بوده است.حفظ این سنّت،ضامن تداوم آن است.امام خمینی«ره» فرموده است:«ما باید حافظ این سنّتهای اسلامی،حافظ این دستجات مبارک اسلامی که در عاشورا،در محرّم و صفر در مواقع مقتضی به راه می افتد،تأکید کنیم که بیشتر دنبالش