فرهنگ عاشورا صفحه 299

چه اسبی به پرواز شاهین مرو به رفتار کبک و به رقص تذرو

رکش گرم و مو نرم،استخوان درشت همایون برو یال و فرخنده پشت

عقبه

به معنای کوه دراز.نام یکی از منازل راه کوفه،که امام حسین«علیه السلام»در آنجا فرود آمد.در همانجا با پیرمردی به نام عمر بن لوذان برخورد و اوضاع کوفه را پرسید.وی می کوشید امام را از رفتن به طرف نیزه ها و شمشیرها بازدارد .امام راه خویش را به سوی کربلا ادامه داد. (1)

عقر

روستایی مستحکم و دارای برج و بارو در نزدیکیهای کربلا بود.امام حسین«علیه السلام»چون در راه سفر به کوفه به آن روستا رسید،از نامش پرسید،گفتند:عقر.پرسید:این منطقه چه نام دارد؟گفتند:کربلا.چون خواست از منطقه خارج شود،جلویش را گرفتند و در همانجا ماند،تا حادثۀ عاشورا پیش آمد. (2)در همان روستا بود که زهیر بن قین به آن حضرت پیشنهاد کرد به آن ده رفته،آنجا را سنگر دفاعی خود قرار دهند،امّا امام موافقت نکرد.

علامت

از ابزار و وسایل عزاداری امام حسین«علیه السلام»که در هیئتها و دسته های مذهبی به کار گرفته می شود.علامت به معنای نشانه است.این علامتها هم نشانه های گروههای عزادار محسوب می شده است و کسانی هم که آن را حمل می کردند،«علامت کش»بودند،یعنی علم بردار.به نوشتۀ دهخدا:«صلیب مانندی که بر چوب یا آهن افقی آن از سوی پایین شالهای ترمه آویزند و از سوی زبر لاله و تندیسهایی از مرغ و جز آن نصب کنند و در میان زبانه ای از فلزّ طویل دارد و بر نوک آن فلز پر یا گلوله ای از شیشۀ الوان نصب کنند و این زبانه های فلزّی که به«تیغ»مشهور است،سه یا پنج باشد و در مراسم عزاداری محرّم پیشاپیش دسته ها به حرکت آرند.» (3)«شیئی است فلزّی و کار صنعتگران اصفهان که قدمت آن به عهد سلاطین صفوی می رسد،دارای تعدادی زبانه،گنبد،گلدان و

1- 1) -الحسین فی طریقه الی الشهاده،ص 90.
2- 2) -موسوعه العتبات المقدسه،ج 8،ص 38،(به نقل از معجم البلدان).
3- 3) - لغت نامه،دهخدا.