فرهنگ عاشورا صفحه 335

می شود و بی آنکه مسیر را در رفت و برگشت گم کند،به لانه بر می گردد. (1)صدای او کاروانها را به وجود آب در یک محلّ آگاه می کند و در آشنایی به راه و راهنمایی،به آن مثل زده می شود:«هو اهدی من القطا،هو اصدق من القطا» (2)سید الشهدا«علیه السلام»روز عاشورا وقتی برای آخرین وداع با اهل بیت،نزد خیمه ها آمد و با آنان خداحافظی کرد،دخترش سکینه گفت:ای پدر،ما را به حرم جدّمان بازگردان.حضرت با حسرت فرمود:افسوس! اگر مرغ قطا را وامی گذاشتند ،در آشیانۀ خویش می آرمید«هیهات،لو ترک القطا لنام» (3)تشبیه خویش به آن مرغ،با توجّه به ویژگیها و صفاتش جای تأمّل است.یعنی امام نیز تیزبین و بصیر و راه شناس است،وجودش و صدا و کلامش دیگران را به آبشخور هدایت رهنمون می سازد،هرگز گم نمی شود و بیراهه نمی رود و هادی دیگران است.امّا افسوس که نگذاشتند امام هدایت،در کانون ارشاد اندیشه ها بماند و راهنمایی کند و اینگونه از آشیانۀ اصلی اش که جوار حرم پیامبر است،آواره اش ساختند.

قطقطانیّه

نام محلّی نزدیک کوفه که از راه بیابان به طفّ می رسد.یکی از منزلگاههای میان راه قادسیّه به طرف شام،که زندان نعمان در این محلّ بوده است.پیش از ورود امام حسین«علیه السلام» به کربلا،منطقۀ میان قادسیّه و قطقطانیّه پر از نیروهای گشت و شناسایی ابن زیاد بود،تا رفت و آمدها را کنترل کنند. (4)

قعنب بن عمرو نمری

از شهدای کربلاست.او که از شیعیان بصره بود،همراه حجاج بن بدر،نامه خدمت ابا عبد الله«علیه السلام»بردند و نزد آن حضرت ماندند،تا آنکه روز عاشورا در حملۀ اوّل شهید شدند. (5)

قمر بنی هاشم«علیه السلام»

ماه بنی هاشم.این لقب را امام حسین«علیه السلام»هم به عباس می گفت.از جمله هنگام عزیمت از مدینه به سوی مکّه پس از امتناع از بیعت کردن،وقتی همۀ خاندان عصمت سوار بر محمل شدند،امام ندا داد:«این اخی؟این کبش کتیبتی،این قمر بنی هاشم»عباس

1- 1) -مجمع البحرین.
2- 2) - لغت نامه،دهخدا.
3- 3) -بحار الأنوار،ج 45،ص 47،عوالم(امام حسین)،ص 290.
4- 4) -الحسین فی طریقه الی الشهاده،ص 50.
5- 5) -عنصر شجاعت،ج 2،ص 312.