فرهنگ عاشورا صفحه 355

و کشتارهایش از شیعیان آل علی در کوفه بود،که کسانی همچون قنبر،کمیل،سعید بن جبیر و...به دست او به شهادت رسیدند.خروج زید بن علی بن الحسین«علیه السلام»و شهادتش در «کناسه»،در این شهر بود.قیامهای سادات طباطبایی در نیمۀ قرن دوم هجری،قیام ابن طباطبای علوی،خروج ابی السرایا در زمان مأمون،شورشهای قرمطیان و...همه در این شهر اتفاق افتاده است.قبر بزرگانی چون کمیل،خبّاب بن ارتّ،اخنف بن قیس،سهل بن حنیف انصاری و بسیاری دیگر در این شهر است. (1)

در این شهر،«مسجد کوفه»از عظیمترین و مقدسترین مساجد و قطعه های روی زمین است.محلّ مسجد کوفه،بنا به روایات،خانۀ آدم و نوح،مصلاّی ابراهیم و مصلاّی حضرت مهدی«علیه السلام»و محلّ عصای موسی و شجرۀ یقطین و خاتم سلیمان است و جایی است که کشتی نوح از آنجا جریان یافته و قبور انبیاء و مرسلین و اوصیاء است و در مسجد کوفه،«دکّه القضاء»،محلّ قضاوتهای امیر المؤمنین قرار دارد.امام صادق«علیه السلام»دربارۀ آن فرموده است:«...تربه تحبّنا و نحبّه،اللّهم ارم من رماها و عاد من عاداها» (2)کوفه تربتی است که ما را دوست دارد،ما نیز آن را دوست داریم،خدایا هر که سوء قصد به آن کند به تیر بلایش بزن و هر که با آن دشمنی کند،دشمنش باش.

-کوفیان

کوفیان

مردم کوفه در تاریخ به بی وفایی و سست عهدی شهرت یافته اند،تا آنجا که گفته شده است«الکوفی لا یوفی»،در شعارهای مردم در انقلاب اسلامی ایران و جنگ تحمیلی نیز گفته می شد که«ما اهل کوفه نیستیم،علی تنها بماند».البتّه تغییر اوضاع کوفه را در دوران مسلم بن عقیل و بر سر کار آمدن ابن زیاد و کنترل شدید شهر و سختگیری نسبت به مردم و...را نیز نباید نادیده گرفت،که مانع خروج هواداران سید الشهدا«علیه السلام»برای یاری آن حضرت در کربلا شد؛ولی به هر حال،تاریخ اسلام خاطرۀ خوشی از عهد و پیمان مردم کوفه ندارد. (3)

1- 1) -برای آشنایی مفصّلتر با تاریخ کوفه،ر.ک:«تاریخ الکوفه»سید حسین براقی نجفی،دار الأضواء،بیروت،«موسوعه المصطفی و العتره»،محسن الشاکری،ج 2،ص 109.و«سیمای کوفه»،غلامرضا گلی زواره.
2- 2) -سفینه البحار،ج 2،ص 499.
3- 3) -در مورد کوفه و کوفیان،ر.ک:«تاریخ الکوفه»،سید حسین البراقی،ص 139.