فرهنگ عاشورا صفحه 386

است که:«لا تسبّوا المختار،فانّه قد قتل قتلتنا و طلب بثارنا...». (1)قبر مختار،در رواق راهرو مرقد حضرت مسلم«علیه السلام»در کوفه قرار دارد. (2)

-خروج مختار،

مدّاح-مدّاحی،ذاکر

مدّاحی

مدّاحان اهل بیت،که با ذکر مصیبت و ذکر فضایل خاندان وحی،مجالس حسینی را گرم و اشک عاشقانۀ شیعیان آل اللّه را جاری می سازند،از عوامل مهمّ بقاء فرهنگ عاشورایند.مدّاح،در اصطلاح شیعی،به کسانی گفته می شود که در ایّام ولادتها و شهادتهای ائمّه«علیه السلام»در مجالس جشن و عزا به خواندن اشعاری در فضایل و مناقب محمد و آل محمّد،یا در مظلومیّت آنان می پردازند.ولی اغلب،به مرثیه خوانان حسینی گفته می شود که با خواندن شعر مرثیه و ذکر مصیبت،اهل مجلس را می گریانند.«مداح:

روضه خوانی که ایستاده در پیش منبر به شعر،مدایح اهل بیت و مصائب آنان را خواند،آنکه ایستاده در کنار منبر در مجالس روضه خوانی،یا روان در کوی و بازار،اشعار مدایح اهل بیت را به آواز بخواند.» (3)

مدّاحی اهل بیت و نوحه خوانی در سوگ آنان،از جمله کارهایی است که حادثۀ عاشورا را زنده نگهداشته است.ائمّۀ نیز از مدّاحان و ذاکران،تقدیر و تشویق می کردند، صله می دادند،دعا می کردند و برای این کار،فضیلت و ثواب بسیار می شمردند. امام صادق«علیه السلام»فرموده است:«الحمد للّه الّذی جعل فی النّاس من یفد الینا و یمدحنا و یرثی لنا»، (4)خدا را سپاس که در میان مردم،کسانی را قرار داده که به سوی ما می آیند و ما را مدح و مرثیه می گویند.و حضرت رضا«علیه السلام»در تشویق دعبل به مرثیه خوانی در ایام عزای حسینی فرمود:«یا دعبل!احبّ ان تنشدنی شعرا فانّ هذه الایّام ایّام حزن کانت علینا اهل البیت» (5)ای دعبل،دوست دارم برایم شعر بسرایی و بخوانی،چون این روزها، روزهای اندوه ما اهل بیت است.همین گونه مجالس و برنامه ها،آن شهادت عظیم و حادثه

1- 1) -بحار الانوار،ج 45،ص 343.
2- 2) -سوگنامه آل محمد،ص 544.
3- 3) - لغت نامه،دهخدا.
4- 4) -وسائل الشیعه،ج 10،ص 469.
5- 5) -جامع احادیث الشیعه،ج 12،ص 567.