فرهنگ عاشورا صفحه 394

بوده اند که شعرها و نوحه های جنّ را به یاد عاشورا شنیده و گریسته اند،همچون مسور بن مخرمه. (1)نوحه هایی از قبیل این که:

ایّها القاتلون جَهلا حسینا اَبشِروا بِالعذابِ و التّنکیل

یا این شعر:

ایا عینُ جُودی و لا تَجمُدی وَ جُودی عَلی الهالکِ السیّد

فبالطّفِ امسی صریعا فقد رُزِئنا الغداه بأمر بدیّ

و امثال اینگونه مراثی که در کتب مقتل و روایات آمده است. (2)شهید مطهّری در این باره می گوید:«در«قمقام زخّار»،قسمت زیادی از مراثی جنّی ها را بصورت شعر نقل کرده است.بعید نیست که این اشعار سراسر انتقاد و حنین و تحریک احساسات،از طرف علاقه مندان و شیعیان سروده می شده است و چون از طرف حکومت وقت،تحت تعقیب قرار می گرفتند،لذا اشعاری که می سرودند به نام جنّی منتشر می کردند که هم پی گم کرده باشند و هم مردم بهتر حفظ می کردند.» (3)البته شعرهای مرثیه از قول جنّ،غیر از گریه و عزاداری ملائک و انبیا و کرّوبیان در عزای حسینی است که روایاتش متفاوت است.

در بارگاه قدس که جای ملال نیست سرهای قدسیان همه بر زانوی غم است

جنّ و مَلَک بر آدمیان نوحه می کنند گویا عزای اشرف اولاد آدم است (4)

-فرشتگان نوحه گر

مروان بن حکم

از سران مخالف با اهل بیت«علیه السلام»و هوادار خطّ اموی و پسر عموی عثمان که در امور مالی و سیاسی انحرافهای فاحشی داشت و از محرّکین بر ضدّ آل علی بود و سوء استفاده های بسیاری از بیت المال در زمان عثمان داشت.وی به زبان رسول خدا«صلی الله علیه و آله» لعنت شده بود.علی«علیه السلام»هم روزی به او نگریست و فرمود:وای بر تو و وای بر امّت محمّد از دست تو و دودمانت،آنگاه که موی سرت سفید شود.علی علیه السلام او را پرچمدار گمراهی می دانست. (5)

1- 1) -عوالم(امام حسین)،ص 486.
2- 2) -از جمله در«بحار الانوار»ج 45،ص 233(باب نوح الجنّ علیه)،سفینه البحار،ج 1،ص 190.
3- 3) -حماسۀ حسینی،ج 3،ص 375.
4- 4) -محتشم کاشانی.
5- 5) -الغدیر،ج 8،ص 260 تا 267.