فرهنگ عاشورا صفحه 40

اصحاب کساء-خامس آل عبا

اقامۀ ماتم-عزاداری

اقساس

نام روستایی در نزدیکی کوفه که در بیابان واقع شده است.خاندان اقساسی از خاندانهای ریشه دار علوی بوده اند که در عراق زیسته اند.حسین بن علی«علیه السلام»در مسیر خویش به کوفه از آن گذشته است. (1)

الوداع

بدرود گفتن،خدا حافظی کردن،نیایشی که در هنگام مسافرت و مفارقت از یکدیگر بر زبان می آورند،به معنای«خدا نگهدار». (2)در حادثۀ نهضت عاشورا،وداع در مواردی دیده می شود.امام حسین«علیه السلام»هنگامی که پس از مرگ معاویه و اصرار والی مدینه برای بیعت گرفتن از او،می خواهد از مدینه خارج شود،به زیارت قبر پیامبر رفته و با او خداحافظی می کند و عازم مکّه می شود،وداعی آمیخته با اشک و اندوه فراق،که در همانجا به خواب می رود و رسول خدا را در خواب می بیند.با قبر مادرش و برادرش هم وداع می کند. (3)وداع دیگر در روز عاشورا و کربلاست.فرزندان اهل بیت نیز در آخرین باری که از امام و خیمه گاه خداحافظی می کنند،سلام آخر را می دهند.وداع واپسین،همراه با سلامی خاصّ است.

سید الشهدا روز عاشورا چندین بار وداع کرد.وداع اوّل،آنگاه بود که به خیمه ها آمد و از خواهرش زینب،پیراهنی کهنه طلبید تا از زیر لباس بپوشد و در این وداع بود که علی اصغر را به آغوش گرفت تا با او نیز وداع کند،تیری گلوی او را از هم درید،وداع دیگر با فرزندش امام سجاد«علیه السلام»بود که درون خیمه انجام گرفت.وداعی هم با دخترش سکینه داشت که بسی جانسوز بود و این در همان وداع آخر بود که حضرت با زخمهایی که از آنها خون می آمد برای خدا حافظی به میان اهل بیت آمد و با جملۀ«استعدّوا للبلاء و اعلموا انّ اللّه تعالی حامیکم و حافظکم...»آنان را به صبر دعوت کرد (4)و چون خواست برای

1- 1) -الحسین فی طریقه الی الشهاده،ص 114.
2- 2) - لغت نامه،دهخدا.
3- 3) -حیاه الامام الحسین،ج 2،ص 259 و 261.
4- 4) -مقتل الحسین،مقرّم،ص 337.