فرهنگ عاشورا صفحه 401

چشم از اشک پر و مشک من از آب تهی است جگرم غرقه به خون و تنم از تاب تهی است

گفتم از اشک کنم آتش دل را خاموش پر ز خوناب بود چشم من از آب تهی است

جان من می برد آن آب کزین مشک چکد گشتیم غرق در آبی که ز گرداب تهی است

دست و مشک و علمی لازمۀ سقّایی است دست عباس تو را از این همه اسباب تهی است

مشک هم اشک به بی دستی من می ریزد بی سبب نیست اگر مشک من از آب تهی است (1)

-سقّایی،آب،عطش،عباس بن علی«علیه السلام»،نهر علقمه

مشکور

نام پیرمردی از هواداران اهل بیت در کوفه که مأمور نگهبانی از طفلان مسلم بن عقیل بود.وقتی پس از یک سال زندانی بودن محمّد و ابراهیم(پسران حضرت مسلم)فهمید که آن دو از بنی هاشم و دودمان نبوّتند،آنان را مخفیانه از زندان آزاد کرد(گرچه دوباره گرفتار شده،به شهادت رسیدند). (2)مشکور به خاطر این خدمت به طفلان مسلم،از سوی ابن زیاد احضار شد و به او پانصد ضربه تازیانه زدند وی در زیر تازیانه ها جان داد. (3)

-طفلان مسلم

مشهد الحسین«علیه السلام»

مشهد به معنای محلّ شهادت،محل دفن،حرم و مقبره است.این تعبیر به جای مرقد سید الشهدا به کار می رود.

-حرم حسینی،قبر امام حسین،حائر

مشهد رأس الحسین«علیه السلام»

حرم و بقعه ای که مدفن سر مطهّر سید الشهداست،یا مکانی که سر آن حضرت به آنجا هم برده شده است.به این نام،دو محلّ یکی در شام و دیگری در مصر وجود دارد.در شام در عسقلان مسجدی بزرگ و ضریحی عظیم است که مردم آنجا را زیارت کرد تبرّک می جستند. (4)به نوشتۀ سید محسن امین:محلّی در کنار مسجد جامع اموی در دمشق،که گویا محلّ نگهداری سر مطهّر سید الشهدا در ایّام یزید بوده و در خزانۀ آن ملعون نگهداری

1- 1) -از:سید شهاب الدین موسوی«شب شعر عاشورا»شمارۀ 5،ص 92.
2- 2) -بحار الانوار،ج 45،ص 101.
3- 3) -سوگنامه آل محمد،ص 189 به نقل از معالی السبطین.
4- 4) -آثار البلاد و اخبار العباد،قزوینی،ص 278(چاپ امیر کبیر).