فرهنگ عاشورا صفحه 403

مصیبت

رنج و سختی و بلا و گرفتاری که به کسی می رسد حوادث ناگوار و پیش آمدهای تلخ، همچون در گذشت خویشاوندان و دوستان صمیمی.به معنای سوک و تعزیت و عزا و ماتم نیز به کار می رود.آنچه در کربلا بر اهل بیت گذشت،شهادت و اسارتی که برای سید الشهدا و عترت پیامبر در عاشورا پیش آمد،حادثۀ شهادت هر یک از معصومین«علیه السلام»نیز مصیبتی است که بر امّت اسلام وارد شده است که در رأس آنها و بالاترین مصائب، عاشورای حسینی است.در زیارت عاشورا از شهادت ابا عبد اللّه«علیه السلام»بعنوان مصیبتی بزرگ یاد شده است.«لقد عظمت الرزیّه و جلّت المصیبه بک علینا و علی جمیع اهل الإسلام...

مصیبه ما اعظمها و اعظم رزیّتها فی الإسلام و فی جمیع اهل السّماوات و الأرض» (1)و به همین جهت،به یادآوری حادثۀ عاشورا و شهادت امام حسین و أئمّۀ دیگر«ذکر مصیبت»گفته می شود.

-ذکر مصیبت،عزاداری،نوحه خوانی ،بلا و کربلا

مظلوم

ستمدیده،از لقبهای سید الشهداست که اغلب با نام او همراه است:یا حسین مظلوم،در زیارتنامه ها و احادیث،تکیه بر روی این لقب برای بیان ظالم بودن حکومت اموی و سپاهی است که در کربلا آن حضرت را به شهادت رساندند.هر چند آنان می کوشیدند تا خود را تبرئه کنند و گناه کشته شدن را به گردن خود امام بیندازند،ولی مظلومیّت آن شهید، همواره مثل پرچمی در اهتزاز بوده است.

در حدیث امام باقر«علیه السلام»است:«انّ الحسین صاحب کربلا قتل مظلوما مکروبا عطشانا لهفانا» (2)و در برخی تفاسیر،آیۀ «وَ مَنْ قُتِلَ مَظْلُوماً فَقَدْ جَعَلْنا لِوَلِیِّهِ سُلْطاناً» (اسراء33/)به شهادت آن حضرت تفسیر شده است. (3)و همچنین آیۀ «وَ سَیَعْلَمُ الَّذِینَ ظَلَمُوا أَیَّ مُنْقَلَبٍ یَنْقَلِبُونَ» (شعراء225/)به مظلومیّت اهل بیت تأویل گشته است. (4)آیۀ «أُذِنَ لِلَّذِینَ یُقاتَلُونَ بِأَنَّهُمْ ظُلِمُوا» (حج39/)نیز طبق روایات،دربارۀ حسین بن علی«علیه السلام»است که یزید در پی کشتن او بود تا آنکه مظلومانه شهید شد.امام صادق«علیه السلام»نیز در حدیثی امام زمان

1- 1) -زیارت عاشورا،بحار الانوار،ج 98،ص 294.
2- 2) -کامل الزیارات،ص 168.
3- 3) -تفسیر«البرهان»،سید هاشم بحرانی،ج 2،ص 418.
4- 4) -همان،ج 3،ذیل آیۀ فوق