فرهنگ عاشورا صفحه 41

کارزار نهایی به میدان رود،همه را اینگونه خطاب کرد:«یا سکینه یا فاطمه یا زینب و یا امّ کلثوم!علیکنّ منّی السّلام...» (1)و این نشان دیدار آخر بود.اهل بیت چون یقین کردند که دیگر او را نخواهند دید،بشدّت گریستند.

آمدن زینب«علیه السلام»از پی برادر و بوسیدن زیر گلوی او و نیز صدا کردن سکینه،پدر را و در خواست اینکه مرا بر دامن بنشان و...از جزئیات همین وداع است.«روضۀ وداع»از سوزناکترین مرثیه های حادثۀ عاشوراست،و نیز وداع امام حسین«علیه السلام»با علی اکبر،آنگاه که عازم میدان بود.هنگام میدان رفتن یکایک اصحاب،با آن حضرت وداع می کردند وداعشان با سلام کردن بود که اذن میدان هم حساب می شد.

بگذار تا بگرییم چون ابر در بهاران کز سنگ ناله خیزد روز وداع یاران

هر کو شراب فُرقت روزی چشیده باشد داند که سخت باشد قطع امیدواران

با ساربان بگویید احوال آب چشمم تا بر شتر نبندد محمل به روز باران (2)

-سلام وداع،اذن میدان

امارت ری-حکومت ری

امّ البنین

مادر حضرت ابا الفضل«علیه السلام»و همسر امیر المؤمنین پس از شهادت حضرت فاطمه بود که به معرّفی عقیل،برادر حضرت امیر،به همسری علی«علیه السلام»در آمد.نامش«فاطمه بنت حزام»،از قبیلۀ«بنی کلاب»و خواهر«لبید»شاعر بود.زنی بود با شرافت،از خانواده ای ریشه دار و دلاور و نسبت به فرزندان حضرت زهرا نیز بسیار مهربان بود.ثمرۀ ازدواج علی«علیه السلام»با او چهار پسر بود،به نامهای:عباس،جعفر،عبد اللّه و عثمان،که هر چهار فرزندش روز عاشورا در رکاب سید الشهدا به شهادت رسیدند. (3)

امّ البنین،پس از شهادت فرزندانش،همه روزه به بقیع می رفت و بچه های عباس را نیز به همراه می برد و به یاد فرزندان شهیدش مرثیه و نوحه می خواند.زنان مدینه نیز به ندبه و نوحۀ سوزناک او جمع می شدند و می گریستند.اشعاری هم دربارۀ عباس سروده بود. (4)

1- 1) -معالی السبطین،ج 2،ص 25.
2- 2) -سعدی.
3- 3) -الکامل،ابن اثیر،ج 3،ص 333؛ادب الطفّ،ج 1،ص 72.
4- 4) -سفینه البحار،ج 1،ص 510.