فرهنگ عاشورا صفحه 429

شعرای عصر قاجار که مرثیه و نوحه ساخته اند،می توان یغمای جندقی و وصال شیرازی را نام برد». (1)این شیوه در بین عربها هم متداول است و سبک مرثیه سرایی و نوحه خوانی بر سالار شهیدان مخصوص است.با توجّه به گستردگی این مراسم و رواج آن در طول سال،حتی در سوگ امامان دیگر،ضرورت دارد که سروده های ناب و نوحه های صحیح و دور از تحریفها و دروغها پدید آید و فرهنگ عاشورا در قالب نوحه نیز ترویج گردد و نوحه خوانان نیز،بیش از هدف قرار دادن گریه،نشر فضیلتهای اهل بیت را هدف قرار دهند. (2)

-روضه،مداحی،مدایح و مراثی

نوحۀ جنّ-مرثیۀ جن

نوحه خوان

کسی که در ایّام سوگواری امامان برای دسته های سینه زن یا زنجیر زن،اشعار مصیبت و نوحه و مرثیه را با آهنگ مخصوص می خواند و عزاداران به آهنگ او سینه و زنجیر می زنند. (3)

-مدّاحی،منصب نوکری،ذکر مصیبت،مدایح و مراثی

نوحه سرا

محلّ نوحه،عزاخانه،ماتمکده،ماتم سرا ،غمکده. (4)همچنین به کسی که اشعار نوحه و مرثیه می سراید«نوحه سرا »گویند،یعنی سرایندۀ نوحه.

-تکیه،حسینیّه،عزاخانه

نهر علقمه

نهر علقمه یا علقمی،نهری بوده که از فرات منشعب شده و آب زلال آن را به منطقۀ کربلا و سرزمینهای اطراف آن می رسانده است.نسبت علقمی به شخص است،جدّ

1- 1) -همان،ص 29.
2- 2) -نگرشی به مرثیه سرایی در ایران،عبد الرضا افسری،بررسی گسترده ای از سابقۀ این کار در ایران و انواع مرثیه سراییها دارد.
3- 3) - لغت نامه،دهخدا.
4- 4) -همان.