فرهنگ عاشورا صفحه 44

امّ سلمه

همسر گرامی رسول خدا«صلی الله علیه و آله»و از سابقین در اسلام و از مهاجران به حبشه بود.از زنان خردمند عصر خویش به شمار می رفت.نامش هند بود.پس از بازگشت از حبشه،به مدینه هجرت کرد.شوهرش ابو سلمه در جنگ احد مجروح و سپس شهید شد.پیش از جنگ احزاب به همسری پیامبر در آمد و سرپرستی فاطمۀ زهرا«علیه السلام»را بر عهده گرفت.

«چون حسین«علیه السلام»به دنیا آمد،عهده دار نگهداری او شد». (1)امّ سلمه پس از رحلت رسول خدا«صلی الله علیه و آله»همواره هوادار اهل بیت ماند و سالها بعد،از مخالفان سرسخت معاویه بود و طیّ نامه ای از برنامه های معاویه در سبّ و لعن امیر المؤمنین«علیه السلام»انتقاد کرد. (2)این بانوی بزرگوار،از راویان حدیث از پیامبر بود. حسین بن علی پیش از سفر به کربلا،علم و سلاح پیامبر و ودایع امامت را به او سپرد تا از بین نرود.درخواست آنها نشانۀ امامت بود.او هم آنها را به امام سجاد تحویل داد. (3)این،مکانت عظیم او را نزد اهل بیت می رساند.

امّ سلمه،از طریق رسول خدا«صلی الله علیه و آله»پیشاپیش از ماجرای کربلا و شهادت امام حسین«علیه السلام»خبر داشت.پیامبر،مقداری از خاک کربلا را به امّ سلمه داده بود و در شیشه ای نگهداری می شد.حضرت فرموده بود هرگاه دیدی که این خاک،به خون تبدیل شد،بدان که فرزندم حسین«علیه السلام»کشته شده است.روزی امّ سلمه در خواب،رسول خدا را با چهره ای غمگین و لباسی خاک آلود دید،که حضرت به او فرمود:از کربلا و از دفن شهدا می آیم.

ناگهان از خواب برخاست،نگاه به آن شیشه کرد،خاک را خونین یافت،دانست که حسین«علیه السلام»شهید شده است و صدایش به صیحه و شیون بلند شد و همسایگان آمدند و ماجرا را بازگفت . (4)آن روز را به یاد سپردند که دهم عاشورا بود،بعد از بازگشت اهل بیت به مدینه،روز خواب را با روز شهادت امام،مطابق یافتند.این ماجرا در روایات،به «حدیث قاروره»معروف است.

پس از واقعۀ کربلا،وی به عزاداری بر شهیدان کربلا پرداخت و بنی هاشم به تعزیت و

1- 1) -بحار الأنوار،ج 43،ص 245.
2- 2) -دائره المعارف تشیع،واژۀ«امّ سلمه».
3- 3) -بحار الأنوار،ج 26،ص 209،اصول کافی،ج 1،ص 235،اثبات الهداه،ج 5،ص 216.
4- 4) -همان،ج 45،ص 89،227 و 232،ج 44،ص 225،231،236 و 239،اثبات الهداه،ج 5،ص 192،امالی صدوق،ص 120.