فرهنگ عاشورا صفحه 61

را بالای دار الأماره برد و سر از بدنش جدا کردن و بدن او را به زمین انداخت. (1)

بلا و کربلا

بلا هم به معنای رنج و محنت و گرفتاری است،هم به معنای آزمایش و امتحان.اغلب، رنجها و گرفتاریها مایۀ آزمون انسانها در زندگی و در طریق دین داری است.کربلا(کرب و بلا)نیز آمیخته ای از عظیمترین رنجها و محنتها بود و هم بزرگترین آزمایش تاریخی برای اهل حق و باطل،تا موضع خویش را مشخص سازند. وقتی سید الشهدا«علیه السلام»به این سرزمین رسید،پرسید:اینجا چه نام دارد؟گفتند:کربلا،چشمان آن حضرت پر از اشک شد و پیوسته می فرمود:«اللّهمّ انّی اعوذ بک من الکرب و البلاء»و یقین کرد که شهادتگاه خود و یارانش همین جاست و فرمود:«هذا موضع کرب و بلاء، هاهنا مناخ رکابنا و محطّ رحالنا و سفک دماءنا». (2)اینجا سرزمین رنج و گرفتاری و بلاست،اینجا محلّ فرود آمدن ما و جایگاه ریخته شدن خونهای ماست.

آمیختگی این سرزمین و این نام با شداید و رنجها پیش از آن نیز از زبان اولیاء خدا نقل شده است.حضرت عیسی«علیه السلام»وقتی بر این سرزمین گذشت،اندوه او را فرا گرفت و آن زمین را«ارض کرب و بلاء»دانست. (3)روزی حضرت رسول«صلی الله علیه و آله»برای دخترش فاطمه«علیه السلام»از شهادت حسین«علیه السلام»در آینده سخن می گفت،در حالی که حسین«علیه السلام»کودکی در آغوش مادر بود.حضرت زهرا«علیه السلام»از پدر پرسید: آنجا که فرزندم کشته می شود کجاست؟فرمود:کربلاست،سرزمین محنت و رنج بر ما و بر امّت...«موضع یقال له کربلاء و هی دار کرب و بلاء علینا و علی الأمّه[الأئمّه]...». (4)

اگر کربلا را سرزمین آزمایش به حساب آوریم،هم آزمایش خلوص،فداکاری و عشق ابا عبد الله«علیه السلام»و خاندان و یاران اوست که در کورۀ رنجها و شهادتها و داغها و مصیبتها، جوهرۀ ذاتی و بعد متعالی آنان و میزان صدق عقیده و ادّعایشان به ظهور رسید،هم آزمایشگاه کوفیان و مدّعیان نصرت و یاری و نیز حکام اموی بود که نسبت به فرزند پیامبر و حجّت الهی آنگونه رفتار کردند. ابا عبد الله«علیه السلام»نیز در اشاره به جنبۀ آزمونی بلاها در

1- 1) -مروج الذّهب،مسعودی،ج 3،ص 59.
2- 2) -حیاه الإمام الحسین،ج 3،ص 91.
3- 3) -بحار الأنوار،ج 44،ص 253.
4- 4) -همان،ص 264.