فرهنگ عاشورا صفحه 71

پ

پا منبری

از اصطلاحات مرثیه خوانی و عزاداری.دهخدا می نویسد:شاگرد روضه خوان که پیش از استاد،به پای منبر ابیاتی در مصائب اهل بیت خواند.روضه خوان که پای منبر ایستد و اشعار مصیبت خواند.آنکه...در فاصلۀ فرود آمدن آخوندی از منبر و بر شدن آخوند دیگر،پای منبر ایستاده یا نشسته نوحه و اشعار مرثیه به آواز خواند. (1)به جوان یا نوجوانی که شب کلاهی بر سر نهاده،در پای منبر می نشست و گاهگاهی صدا در صدای واعظ انداخته،یا سخنان او را زمزمه می کرد،«پا منبری»گفته می شد.این افراد غالبا از فرزندان یا خویشان واعظ بودند که جهت آمادگی فن سخنرانی به مجلس آورده می شدند. (2)

-روضه،منبر،تعزیه،عزاداری

پایین پا

قسمتی از قبر یا حرم که سمت پای مدفون قرار دارد،مکانی در حرم سید الشهدا«علیه السلام»و نیز قسمتی از ضریح مطهّر که پای امام حسین«علیه السلام»رو به آن طرف است. (3)قبر علی اکبر پایین پای امام حسین است و به همین جهت ضریح امام حسین«علیه السلام»شش گوشه دارد.

پایین پا،زیارت مخصوصی دارد.هنگام زیارت،مستحب است پایین پا ایستادن و زیارت علی بن الحسین را خواندن.متن زیارت در کتب دعا موجود است. (4)

-قبر شش گوشه

پرچم

علم و بیرقی که به رنگهای مختلف،بویژه رنگ سیاه،نشان گروه و هیئت خاصّی است.پرچم در گذشته اغلب در میدانهای جنگ و لشکرها و گروههای نظامی کاربرد داشته است،سپس هر جمعیتی به عنوان نشان خاص خود،علمی مخصوص می افراشتند.

در عزاداری ابا عبد الله«علیه السلام»نقش پرچم سیاه،مهمّ است.در ایّام عزا و عاشورا،بر سر در

1- 1) - لغت نامه،دهخدا.
2- 2) -تاریخ تکایا و عزاداری قم،مهدی عباسی،ص 17.
3- 3) -بحار الأنوار،ج 45،ص 108.
4- 4) -همان،ج 98،ص 185 و 201.