فرهنگ عاشورا صفحه 72

خانه ها،مغازه ها و در معابر می زنند تا نشانۀ ایّام سوگواری باشد و تأثیر عاطفی خاصّی دارد.«...با نیم متر چوب و نیم متر پارچۀ سیاه،می توان موجی از احساسات بی دریغ دربارۀ بزرگ سالار شهیدان مشاهده کرد که در هیچ جا نمونه ای از آن دیده نمی شود؛در حالی که برای تشکیل اجتماع حتّی کوچکی باید متحمّل زحمات زیادی گردید». (1)

شکلهای خاص علمات و کتل در دسته های عزاداری،تحوّل یافته همان پرچم است که سنّتهای خاصّی را همراه دارد.

-علم،علمات،کتیبه

پرده خوانی

نوحه خوانی بر اساس پرده ای که به دیوار نصب می کنند و روی آن تصاویری از چهره های خوب و بد در تاریخ اسلام،بویژه حوادث مربوط به عاشوراست و نوحه خوان ،طبق صحنه های تصویر،اشعار و مراثی را می خواند و مردم که اغلب پای دیوارها در کوچه ها و میادین یا تکیه ها پای صحبت و نوحه اش می نشینند،دور او جمع می شوند و می گریند و به پرده خوان،طبق نذر و نیاز خویش،کمک مالی می کنند. پرده خوانی،یکی از هنرهای نمایشی و شرح حال و سیرۀ اولیاء دین است که بر اساس تصاویر منقوش بر پرده های بزرگ،اجرا می گردد.پرده خوان دهانی گرم و صوتی دلنشین دارد و همراه با خواندن،اشاره به تصاویر می کند.

شمایل نگاری و صورتگری مذهبی،خود را در پرده ها نشان می دهد.نوعی از نقاشی مذهبی در این پرده ها تجلّی می یابد.«بر مبنای حوادث تاریخ اسلام،بویژه وقایع کربلا، نقاشیهای در هم و برهمی روی پرده کشیده می شود که عنوان«پرده نگاری»دارد.

نگارگران پرده های مذهبی،عموما با الهام از مقتلها،به تصویر صحنه ها می پرداختند.

نقّالانی هم با نصب آنها بر روی دیوار و در حضور مردم،با دهانی گرم به تعزیه خوانی و پرده خوانی بر اساس حوادث به تصویر کشیده شده می پرداختند.محتوای این پرده ها اعمّ از دنیا و آخرت و بهشت و جهنّم و صالحان و شروران و حسینیان و یزیدیان بود.در این پرده ها،شمایل حضرت عباس با دستانی از بدن جدا،طفلان مسلم،خیمه های سوزان، قیام مختار،مجلس جنّ و انس،معراج پیامبر به همراه براق،کوثر،ضامن آهو و...کشیده