فرهنگ عاشورا صفحه 87

11-«تقویت بعد معنوی»

:مهلت خواهی شب عاشورا و سپری کردن آن شب با انس با خدا و تلاوت و عبادت و زمزمه هایی که از خیمه ها برمی خاست،همه به عنوان عامل معنوی و تقویت روحی در شب قبل از عملیات مؤثّر بود و یاران در صبح عاشورا بی تاب شهادت بودند و شوخی می کردند و میان خود و بهشت،فاصله ای جز تحمّل ضربت شمشیرها نمی دیدند.

12-«خطابه با دشمن»

:در عاشورا،استفاده از صدای بلند و رسا و القای خطابه های مهم خطاب به نیروهای دشمن،آن هم در میدان کربلا و توسّط خود امام و یاران برگزیده اش،نوعی اتمام حجّت و سخن آخر بود،برای ایجاد تزلزل در دشمن و بستن راه توجیه در آینده و تلاش جهت بیدار ساختن وجدانهای خفته.

13-«رجز»

:استفاده از رجزهای حماسی توسط امام و یارانش در درگیریهای تن به تن یا عمومی.خواندن رجز،هم رزمنده را تقویت روحی می کرد،هم دشمن را تحقیر می نمود و هم مبیّن انگیزه و اندیشه و ایمان جنگجوی حسینی بود.

14-«افشاگریهای اسرا»

:پس از عاشورا،اسیران اهل بیت«علیه السلام»،از تجمّعهای مردمی در کوفه،مجلس ابن زیاد،شام،دمشق،حتّی مجلس یزید،استفاده کرده،پیام خون شهدا را می رساندند،ضمن معرّفی خود و امام حسین«علیه السلام»،بر ضد حکام افشاگری می کردند.این شیوه را،چه در خطبه ها و چه در سخنانی که در برخوردهای متفرقه ابراز می شد،به کار می گرفتند.

15-«مجالس یاد»

:اهل بیت،پس از بازگشت از سفر کربلا به مدینه،مجالس عزا و سوگواری برپا داشتند و پیوسته از حادثۀ عاشورا و فجایع سپاه کوفه یاد می کردند.

بارزترین آنها یاد کردن امام سجاد«علیه السلام»از حسین و شهادت او با لب تشنه بود،هنگام نوشیدن آب،یا دیدن صحنۀ ذبح گوسفند.

16-«فرهنگ گریه و نوحه»

:امامان شیعه تأکید فراوان کردند که مظلومیت اهل بیت و حادثۀ عاشورا همواره یاد شود و زنده بماند.این فرهنگ یاد و یادآوری در قالب مفاهیمی همچون:گریه،نوحه خوانی ،مرثیه سرودن،زیارت،تربت سید الشهدا«علیه السلام»،کام گیری با آب فرات و تربت،یاد کردن از عطش حسین هنگام آب نوشیدن،برگزاری مجالس عزاداری برای اهل بیت و...شکل گرفت.این فرهنگ،تاکنون هم سبب زنده ماندن و جاودانه شدن آن حماسه گشته است.