- آغاز سخن 1
- درباره ی منابع تاریخ عاشورا 3
- ابومخنف و مقتل الحسین 7
- محمد بن سعد و مقتل الحسین 10
- بلاذری و مقتل الحسین 13
- دینوری و مقتل الحسین 14
- طبری و تاریخ عاشورا 16
- احمد بن اعثم کوفی و مقتل الحسین 17
- خوارزمی و مقتل الحسین 21
- مقتل الحسین امام طبرانی 22
- آثار دیگری از قرن سوم و چهارم هجری 23
- منابع داستانی، ادبی و روضه ای 24
- تحلیلی از وضیعت قریش و جناح های داخلی آن تا کربلا 29
- سه نوع برخورد با دین اسلام پس از رحلت رسول خدا 31
- سه نوع نظام سیاسی از زمان رسول خدا تا حکومت معاویه 32
- برخورد امام علی و آل علی با مشکلات و دشواری ها 33
- چگونگی عقاید عامه ی مردم در مناطق مختلف 35
- راه های منحرف کردن عامه ی مردم توسط امویان 36
- چگونگی امر تحریف دین در این دوره 38
- گزارش نامه ی واقعه ی کربلا 42
- مخالفت امام حسین با خلافت یزید 150
- اعزام مسلم به کوفه 152
- حرکت امام به سمت عراق 158
- موضع مردم کوفه در جریان نهضت کربلا 160
- فشار ابن زیاد بر مردم کوفه 163
- ارزیابی سفر به عراق 169
- امام در برابر سپاه عراق 177
- آگاهی از شهادت در کربلا 187
- انحرافات دینی و کربلا 190
- آثار سیاسی رخداد کربلا در جامعه ی شیعه 195
- عدد چهل 197
- عدد «اربعین» در متونی دینی 198
- اربعین امام حسین 199
- بازگشت اسیران به مدینه یا کربلا 201
- میرزا حسین نوری و اربعین 202
- شهید قاضی طباطبائی و اربعین 203
- حکمت شهادت امام حسین 205
- عاطفه و برداشت سیاسی 209
- دو تجربه ی صلح و انقلاب 210
- تجربه ی سیاست یا فرهنگ 212
- مفهوم امام 213
- تأثیر غالیان 214
- حکمت شهادت و امر سیاست 216
- نگاه صوفیانه 219
- هدف و آگاهی پیشین 220
- به سوی برداشت سیاسی 226
- هدف سیاسی: شهادت 228
- سخن آخر 230
- تأثیر نهضت امام حسین در سقوط امویان 231
- قیام امام حسین یک قیام اسوه 234
- تأثیر مشخص قیام امام حسین روی قیام های پس از آن 235
- امامان شیعه و مسأله ی قیام 236
- تأثیر نهضت امام حسین بر جامعه ی شیعه 237
- بعد معنوی کربلا 238
- مروری بر کتاب کامل الزیارات ابن قولویه 240
- ابعاد شکلی و شعاری نهضت امام حسین 253
- ویژگی عمده ی این سه صورت شعاری 254
- ویژگی شعارها 255
- تغییر پذیری قالب شعائر 256
- شعائر و هنر 257
- عوارض منفی شعائر تازه یاب 258
- روضه خوانی و شعار 259
- درآمد بحث 261
- بستر تاریخی عزاداری اهل سنت برای امام حسین 261
- ابوحنیفه شیعه ی زیدی 263
- مرز تشیع و تسنن از قرن سوم به بعد 265
- عزاداری سنیان از زبان عبدالجلیل در قرن ششم هجری 270
- خراسان تیموری و عزاداری برای امام حسین 275
- برخی از آثار علمای حنفی درباره ی امام حسین 279
- خاتمه 281
- مسأله ی تحریف در نهضت عاشورا 283
- زمان رسوخ تحریف در تاریخ عاشورا 284
- انگیزه های تحریف در تاریخ عاشورا 285
- نقلهای تاریخی و عاطفی 286
- روضه الشهداء و مسأله ی تحریف 288
- حکومت ها و مسأله ی تحریف در وقایع عاشورا 289
- راه های جلوگیری از تحریف در عاشورا 292
- تحریف معنایی و معنوی در اخبار نهضت عاشورا 293
- پیشینه ی مبارزه با تحریف درباره ی عاشورا 295
- میرزا حسین نوری و مسأله ی تحریف در عاشورا 298
- استاد مطهری و مسأله ی تحریف 301
- روضه الشهداء ملاحسین کاشفی 303
- احوال کاشفی 304
- آثار کاشفی 309
- مذهب کاشفی 311
- کاشفی و تألیف روضهالشهداء 319
- منابع کاشفی در روضهالشهداء 323
- کاشفی و نقد و بررسی نقلها 330
- نفوذ دیرپای روضهالشهداء 332
- روضهالشهداء جایگزین ابومسلم نامه ها 337
- روضهالشهداء و رواج تشیع در ایران 339
- روضه ی الشهداء نخستین مقتل فارسی نیست 340
- کاشفی و رواج برداشت معنوی از کربلا 342
کتابهای تاریخ آمده است یا نه. تا آنجا که می دانیم، نقل این خبر در منابع تاریخی، از قرن هفتم به آن سوی تجاوز نمی کند. به علاوه، علمای بزرگ شیعه، مانند شیخ مفید و شیخ طوسی، نه تنها به آن اشاره نکرده اند، بلکه به عکس آن تصریح کرده و نوشته اند: روز اربعین روزی است که حرم امام حسین علیه السلام وارد مدینه شده یا از شام به سوی مدینه خارج شده است.
آنچه می ماند این است که نخستین زیارت امام حسین علیه السلام در اربعین - البته پس از اهل بیت - توسط جابر بن عبدالله انصاری صورت گرفته و از آن پس ائمه ی اطهار علیهم السلام که از هر فرصتی برای رواج زیارت امام حسین علیه السلام بهره می گرفتند، آن روز را که نخستین
زیارت در آن انجام شده، به عنوان روزی که زیارت امام حسین علیه السلام در آن مستحب است، اعلام فرمودند. متن زیارت اربعین هم از سوی آن حضرت انشاء شده و با داشتن آن مضامین عالی، شیعیان را از زیارت آن حضرت در این روز برخوردار می کند. اهمیت خواندن زیارت اربعین تا جایی است که از علائم شیعه دانسته شده است، درست آن گونه که بلند خواندن بسم الله در نماز و خواندن پنجاه و یک رکعت در نماز در شبانه روز در روایات بیشماری، ازعلائم شیعه بودن عنوان شده است.
یک جمله از زیارت اربعین را تبرکا نقل می کنیم. در بخشی از این زیارت درباره ی هدف امام حسین علیه السلام از این نهضت آمده است:«...و بذل مهجته فیک لیستنقذ عبادک من الجهاله و حیره الضلاله و قد توازر علیه من غرته الدنیا و باع حظه بالارذل الادنی».
خدایا، امام حسین علیه السلام همه چیزش را برای نجات بندگانت از نابخردی و سرگشتگی ضلالت در راه تو داده در حالی که مشتی فریب خورده که انسانیت خود را به دنیای پست فروخته اند بر ضد وی شوریده آن حضرت را به شهادت رساندند.
باید مطلب دیگری را هم درباره ی اربعین افزود. برخی از روایاتی که در باب زیارت امام حسین علیه السلام در کتاب کامل الزیارات ابن قولویه آمده، گریه ی چهل روزه ی آسمان و زمین و خورشید و ملائکه را بر امام حسین علیه السلام یادآور شده است. (1).
(1) اربعین شهید قاضی، ص 386.