تأملی در نهضت عاشورا صفحه 256

احساس آنهاست، زندگی می کنند. عاشورای عقلنی و فکری باید پشتوانه ی عاشورای احساسی باشد، به طوری که هیچ کدام اینها بدون دیگری کارساز نیست. شعائر یاد شده، روح و حیات را در عاشورای فکری می دمد و سبب رواج آن میانه ی عامه ی مردم و متن زندگی آنها می شود. در قرآن تعظیم شعائر، ناشی از تقوای قلوب خوانده شده است؛ قلب به درستی محل درک عشقی و عاطفی انسان است. دلیلش هم این است که با این تعظیم، انسان احساس قلبی ایمانی

خود را نشان می دهد.

تغییر پذیری قالب شعائر

تغییر پذیری قالب شعائر

حادثه ی کربلا در روایات اسلامی، بسان یک حادثه ی عادی و معمولی در بستر تاریخ مانند سایر حوادث تصویر نشده است؛ بله انبیای الهی نیز از قبل واقف به آن بوده و برای آن سوگورای کرده اند. اگر تصویری از این تصور به دست آید، عظمت این رخداد فراتاریخی آشکار می شود. آنچه پس از رخ دادن آن پدید آمد، شعائر مختلفی بود که در ابعاد مختلف برای نشان دادن آن «بود» شکل گرفت. آداب زیارت، آداب روضه خوانی و پس از مدتی برگزاری مجالس سوگواری و حتی شبیه خوانی و تعزیه نمونه ای از آنهاست که بعضی به توصیه ی معصومین و برخی با ابتکار خود مسلمانان رواج یافته است. به مرور بر دامنه ی این کارها افزوده شد و با استفاده از روشهای جدید و بهره گیری از هنر و آداب و رسوم ملی، دایره ی آن توسعه یافته تا رسید به آنچه که امروزه به دست ما رسیده است. البته به تناسب شرایط اجتماعی، گاه از دامنه ی یک سبک کاسته شده و بر دامنه ی سبک دیگری افزوده شده است. روزگاری تعزیه نقش اول را داشت و بعد از افول آن، روضه خوانی اهمیت بیشتری پیدا کرد. به نظر می رسد تغیر و تحول در بعد صوری و شلکی واقعه ی کربلا و تصویر آن برای عامه ی مردم وجود داشت و هنوز نیز می تواند داشته باشد. روزگاری نقاشی در خدمت کربلا بود؛ نقاشی های پرده ای؛ اما اکنون به فراموشی سپرده شده و جای آن را فیلم های تلویزیونی و نمایشنامه های رادیویی گرفته است. آن زمان که این قبیل وسایل