تأملی در نهضت عاشورا صفحه 270

سنت، زندگی دوازه امام و نیز فاطمه ی زهرا علیهالسلام را بر آن افزوده است. (12).

نمونه ی دیگر کتاب روضات الجنان و جنات الجنان درویش محمد کربلایی است که با وجود داشتن اعتقادات سنی، شرح حال مفصل امامان شیعه

را در مجلد دوم کتاب خویش آورده که بخش اعظم آن از کتاب فصل الخطاب خواجه محمد پارساست. این خواجه محمد هم، علی رغم اصرارش در تسنن، خود در این کتابش به تفصیل شرح حال امامان را آورده است. (13) کتاب غایه الهمه فی ذکر الصحابه و الائمه یا رساله ی محمدیه از محمد علیم بن محمد موسی اله آبادی نیز در شرح حال رسول خدا صلی الله علیه و آله خلفای نخست و امامان شیعه علیهم السلام است. (14).

یکی از جالب ترین این آثار کتاب وسیله الخادم الی المخدوم در شرح صلوات بر چهارده معصوم از فضل الله بن روزبهان خنجی عالم سنی بسیاری معروف ایرانی است. وی در این کتاب، صلواتیه ای درباره ی چهارده معصوم انشاء کرده و به شرح تاریخی آن پرداخته است. بخشی از این کتاب نیز شرح حال امام حسین علیه السلام و وقایع کربلاست. یک نمونه از شعر فضل بن روزبهان چنین است:

مهیمنا به حبیب محمد عربی

به حق شاه ولایت علی عالی فن

بهر دو سبط مبارک به شاه زین عباد

به حق باقر و صادق به کاظم احسن

به حق شاه رضا ساکن حظیره ی قدس

به حق شاه تقی و نقی صبور محن

به حق عسکری حجت خدا مهدی

کزین دوازه ده نجات روح و بدن

فدای خاک رضا باد صد روان امین

که اوست چاره ی درد و شفیع ذلت من

(1) بنگرید مقاله ی ما تحت عنوان: نقش احمد بن حنبل در تعدیل مذهب اهل سنت در «مقالات تاریخی» دفتر ششم، (قم، الهادی، 1378).
(2) درباره ی او نک: معجم الادباء ج 20، ص 18.
(3) الشذرات الذهبیه فیتراجم الائمه الاثنی عشر عند الامامیه (این اثر با عنوان الائمه الاثنی عشر با تحقیق صلاح الدین منجد

چاپ شده) ص 41 (بیروت دار صادر).

(4) یقد یعنی یشتعل.
(5) زفرات الثقلین، ج 2، ص 294 (به نقل از نسمه السحر، جواهر المطالب و المنتظم).
(6) نک: کشف الغمه (چاپ دو جلدی تبریز) ج 1،صص 326 - 325، 314، 31، 161، 137، 116، 94، 77.
(7) نک: علی بن عیسی اربلی و کشف الغمه ص 74 (قم 1372 کنگره شیخ مفید).
(8) تاریخ گزیده، صص 201، 198)تحقیق: عبدالحسین نوایی).
(9) ظفرنامه، ج 2، 1، به کوشش مهدی مداینی، پروین باقری، پژوهشگاه علوم انسانی، تهران، 1380.
(10) الائمه الاثنی عشر، ص 118.
(11) درباره ی آن نک: نشر دانش، سال چهاردهم، شماره ی اسفند، ص 58.
(12) ادبیات فارسی استوری، ص 775.
(13) این بخش از کتاب وی در میراث اسلامی ایران دفتر چهارم منتشر شده است.
(14) ادبیات فارسی استوری، ص 949.

عزاداری سنیان از زبان عبدالجلیل در قرن ششم هجری

عزاداری سنیان از زبان عبدالجلیل در قرن ششم هجری

عبدالجلیل رازی که کتاب خود را در حدود سال 560 نگاشته است، در پاسخ یک نویسنده ی سنی اطلاعات بسیاری با ارزشی درباره ی سابقه عزاداری اهل سنت باری امام