امام حسین(ع) معلم آزادی صفحه 4

اول ابتدا در اعتقادهای مردم کوشید، تا مشخص گردد که اینها به عقایدشان چقدر آگاهی داشته و تسلیم آن هستند، مانند جملات 1 - «اِنسِبُونی مَن ْ انا...».2 - «هل یَحُّل لَکُم ْ قَتلی ..».3 - «اَلَسْت ُ ابن بنت نَبیّکم ...».4 - هذان سیّد «اشباب اهل ِ الجنه ِ».5 - «من رأی سلطاناً جائراً مُسَتحِلاًّ لحرام الله ناکثاً عهده مخالفاً لسُنَّه ِ رسول الله...».6 - لو لَقیتُک َ بِالمدینه لَأَرَیْتُک َ اَثَرجَبرئیل َ فی دارنا و نُزُولَه بِالْوَحی علی جَدُی ..».دوم در تعقّل و تفکر مردم و فعّال کردن

آن تلاش زیادی نمود، تا این که تصمیم هایشان از فیلتر فکر و عقل عبور کند و از کارهای ضد ارزش های دینی و انسانی اجتناب ورزیده و خود را تسلیم حق سازند.1 - «ایَّها الناس اسْمَعُوا قولی و لاتَعْجِلُوا...».2 - «و یحکم اتَطلِبُون بقتیل قَتَلَتُه ...».3 - «... فانّکم ان تتقَّوُا الله وَ تَعْرِفُوا الحَق َّ لِاَهْلِه ِ یَکُن ْ اَرْضی لِلّه ِ، وَ نَحْن ُ اَهْل ُ بیت محمد اَوْلی بالولایَه لهذا اللامه من هولاء المدّعین ..».4 - «.. انا ادعوکُم الی کتاب الله و سُنَّه ِ نَبِیِّه ِ فَان َ تَسْمَعُوا قَولی اَهْدِکُم ْ الی سَبیل ِ الرَّشاد».سوم توجه دادن به واقعیّت دنیا، مبنی بر این که هر کسی می تواند تاریخ زندگی گذشتگان را در مورد آگاهی یافتن از حقیقت دنیا و یا وابستگی هایش به خوبی مطالعه کند، تا به این نکته باور کند که دنیا محل امتحان و آزمایش است 1 - «... کُونوا من الدُّنْیا عَلی حَذَر....».2 - ان َّ الله خَلَق َ الدنیا للفناء فَجدیدُها بال و نعیمُها مُضْمَحِّل ً...».3 - فالمَغْرُور مَن ْ غَرّتْه ُ وَ الشَّقُّی مَن ْ فتنته ُ...».چهارم بیدار کردن وجدان ها حضرت در مراحل بعدی به یک نکته بسیار محرّک و بیدار کننده ای اشاره می کند، اگر چه دیندار نیستید و از معاد خوف و ترس ندارید، حَدّاقل آزاد، مرد باشید، کاری را که متناسب با شخصیت انسانی تان است انجام دهید.1 - یا شیعه آل ابی سفیان ان لم یکن لکم دین ٌ و کُنْتُم ْ لاّتخافُون َ یوم َ الْمَعاد فکونُوا احراراً فی دُنیاکم .2 - «وَیْلَکُم ْ ما علیکم اَن ْ تَنْصِتُوا اِلی َّ فَتَسْمَعُوا قُولی وَ انَّما اَدْعُوکُم ْ الی سَبیل ِ الرَّشاد؛وای بر شما چرا ساکت نمی شوید تا سخنانم را خوب بشنوید، من شما را به سوی رشد

و سعادت دعوت می کنم .پنجم انصاف را، تنها راه تحقق آزادی معرفی می کند، چون این کلمه نشان دهنده یک وضعیت بسیار روحانی و نورانی و برهان درون انسان است و به عبارت روشن انصاف مهم ترین علامت اعتدال روانی است چه اگر انسان ها را به این حقیقت توفیق حاصل کنند، در تمام زمینه ها موفّق و محبوب خدا و مورد قبول و احترام همگان می گردند.1 - «ایّها الناس اسْمَعُوا قَولی وَ لاتَعْجِلوا حَتَّی اعِظُکُم ْ بِما هُوَ حق ّ لَکُم ْ عَلی َّ... فَاِن قَبِلْتُم ْ عُذری وَ صَدَّقْتُم ْ قَوْلی وَ اعطیْتُمونی النَّصَف َ مِن ْ اَنْفُسِکُم ْ...؛ ای مردم به حرفهایم گوش کنید و عجله ننمایید تا شما را به آن حقی که بر عهده ام دارید، موعظه کنم اگر دلیلم را قبول کردید و حرف هایم را تصدیق نمودید و انصاف را بین من و خودتان ملاک قراردادید، سعادت را پیدا کرده اید و جنگی با هم نداریم و اگر چنین نکردید و انصاف را مراعات ننمودید بروید دوستانتان را در امر باطل جمع کنید. برایم اصلاً مهلت ندهید، ولی من می خواهم مطلب برایتان پوشیده و مخفی نماند...».در این کلمات نورانی با فرمول های بسیار زیبا و مورد نیاز همه انسان ها، خصوصاً در عصر حاضر برخورد می کنیم و اگر با دقّت اندیشیده شود، مورد انتخاب عملی افراد آگاه خواهد شد. حضرت انصاف را با ملاکش توصیه می کند؛ یعنی زمانی که انصاف در شخصیت انسان شکل می گیرد، حق را در هر موردی ملاک خود قرار دهد و در این صورت هیچ تفاوتی بین خود و دیگران بزرگ کوچک و... نمی گذارد. اگر فردی با ملاک قرار دادن حق وارد زندگی و اجتماع شود، شخص با انصافی

است زیرا همه را در مقابل حق مساوی و برابر می داند و در نتیجه حق را می پذیرد، اگر چه روزی به زیان مادی و دنیوی خویش باشد. با همین روش آزادی برای انسان معنا پیدا می کند و این منطق همه رهبران آسمانی خصوصاً امامان معصوم (ع) بوده است که انسان ها را برای فهم صحیح مطالب در جریان امور قرار می دادند، تا خودشان بیندیشند و فرمول های دینی را آگاهانه و عاقلانه انتخاب کنند، و نگویند چون خدا و یا پیامبر و ائمه اطهار (ع) گفته اند، ماهم می پذیریم بلکه هر دین داری باید دین و عقاید و خواسته های آنها را از راه تدبّر وتعقل و باور، انتخاب نماید. در این جا خیلی مناسب است به نکته ای بسیار مهم و آموزنده که همه مطالب فوق را تایید کرده و ابهام ها را از سر راه آزادی انسان ها برمی دارد،توجه کنیم

فرمول های آزادی از دیدگاه امام علی

روزی کسی خدمت امیر المؤمنین علی (ع) رسید و عرض کرد: اَوْ صِنْی بِوَجْه ٍ مِن ْوُجُوه ِ البِرّ اَنْجُوبِه ِ، می خواهم توصیه های سودمندی را، برایم بفرمایید تا به وسیله آنهانجات پیدا کنم امام علی (ع) می فرماید:«ایّها السّامِع ِ، اِسْتَمِع ْ ثُم َّ اسْتَفْهِم ْ ثُم ّ اسْتَیْقِن ْ ثُم َّ اسْتَعْمِل ْ».حضرت فرمود: ای شنونده خوب گوش کن و سپس آنها را به خوبی بفهم و بعد به آنها یقین پیدا کن و سپس وارد عمل شو.در این جا، لازم است به یک حقیقت بسیار مهم که مورد توجه کامل امام (ع) بوده نهایت دقت صورت بگیرد، چون حضرت با کسی که به دنبال پند و اندرز نجات بخش است چند شرط مهم انجام می دهد او را به یک وضعیت مطلوبی رهنمون می شود، تا این که او بتواند به

خواسته خویش توفیق حاصل کند.سؤال راز اصلی شرط های سه گانه ای که هدف عمده امام (ع) را روشن می سازد،چیست جواب حضرت علی (ع) حجّت الهی است و هدفی جز آزادی و حُرّیت انسان ها ندارد و برای تحقق و شکل گیری این هدف نورانی راهی جز این شرایط مذکور وجود ندارد؛ با این که آن حضرت بر طبق آیات قرآن و احادیث نبوی (ص) مانند حدیث ثقلین غدیر و... یک انسان معصوم و سخنانش تحت عنوان قرآن ناطق دارای اعتبار و ارزش است و می توانست بدون شرائط فوق توصیه های لازم را در جهت سعادت وی انجام دهد،ولی چرا نخواست چنین کند؟ به خاطر این که آنان مسئولیت خطیری را در راستای آزاد ساختن انسان - که پاسدار امانت الهی است - بر دوش دارند و در همه زمان ها، از طریق روش های معقول و منطقی برای انجام دادن تکالیف خویش تلاش کرده اند، از جمله آنها همین شرایطی است که حضرت برای او و هر کسی که علاقه مند سعادت و موفقیت است انجام می دهد، تا این که انسان به حقیقت انسانی خود، آگاه شود و تمام تصمیمات و انتخاب هایش را، از طریق ملاحظه این شرایط مورد توجه قرار دهد.

شرایط سه گانه برای تحقق آزادی

1 - خوب گوش دادن به مطالب 2 - با دقت آن را فهمیدن 3 - در خیر و مصلحت بودن آنها به مرحله باور و یقین رسیدن - بعد از اینها، زمان عمل فرا می رسد.

توضیح مختصر با جمع بندی و نتیجه گیری