صداقت و سیمای صادقین در قرآن و حدیث صفحه 172

تكيه بر روي وفاي به عهد و توجه به تربيت خانواده (كه در آيه بعد آمده) به اهميت فوق العاده اين دو وظيفه الهي اشاره مي‌كند كه يكي قبـل از مقام نبــوت او ذكر شده و ديگـري بلافاصله بعد از مقام نبوت.

در حقيقت تا انسان صادق نباشد محال است به مقام والاي رسالت برسد چراكه اولين شرط اين مقام آن است كه وحي الهي را بي‌كم و كاست به بندگانش برساند و چنانچه گفته شد حتي افراد معدودي كه مقام عصمت را در پاره‌اي از ابعادش در انبياء انكار مي‌كنند مسئله صدق پيامبر صلي‌الله‌عليه‌و‌آله را به عنوان يك شرط اساسي پذيرفته‌اند، صدق و راستــي در خبرهـا، وعده‌ها و در همه چيز. (1)

1- 56 و 57 / مريم .

صادقين در قرآن و حديث: پيامبران (243)

در روايتي مي‌خوانيم اينكه خداوند اسماعيل را صادق الوعد شمرده به خاطر اين است كه او به قدري در وفاي به وعده‌اش اصرار داشت كه با كسي در محلي وعده‌اي گذارده بود، او نيامد، اسماعيل همچنان تا يكسال در انتظار او بود! هنگامي كه بعد از اين مدت آمد، اسماعيل گفت من همواره در انتظار تو بودم. (2)

بديهي است هرگز منظور اين نيست كه اسماعيل كار و زندگيش را تعطيل كرد بلكه مفهومش اين است كه در عين ادامه برنامه‌هايش مراقب آمدن شخص مزبور بود، (3) ولي مقاتل مي‌گويد سه روز منتظر ماند مفسران درباره اين اسماعيل كه در اين آيه نام بده شده اختلاف نظر دارنــد كه آيا اسماعيــل ذبيح فرزنــد ابراهيــم است يا غيـر او، مرحوم طبرسي گفته همان اسماعيل فرزند ابراهيم است چون هروقت به چيزي وعده مي‌كرد حتما وفا به وعده مي‌نمود، و خلف وعده نمي‌كرد و البته رسول هــم بود كه به قبيلــه جُرْهُــم مبعوث شــده بود و پيامبر بلنــد قدر و رفيــع الشأنـي بود.

البته بعضي از مفسرين گفته‌اند كه اسماعيل فرزند ابراهيم قبل از حضرت ابراهيم عليه‌السلام از دنيا رفت و اين اسماعيل فرزند حَزْقيل است كه مأموريت تبليغ و رسالت داشت، به گروهي و آن گروه اسماعيل را

1- مكارم شيرازي، «تفسير نمونه»، 13/95 .
2- اصول كافي، 2/105 .
3- مكارم شيرازي، «تفسير نمونه»، 13/95 .