صداقت و سیمای صادقین در قرآن و حدیث صفحه 180

اما در مورد قولي كه معتقدند صادقين اصحاب رسول اللّه صلي‌الله‌عليه‌و‌آله هستند قبلاً به طور كامل صحبت شد و گفته شد كه اين آيه زمان و مكان محدودي را معين نكرده و هيچ قرينه‌اي براي اين قول وجود ندارد ضمن آنكه مفهوم آيه نشان مي‌دهد همه مؤمنين در همه زمان‌ها را مورد خطاب قرار مي‌دهد. در ضمن اگر منظور پيروي از صحابه باشد نيز غيرقابل قبول است زيرا اولاً نياز به قرينه و دليلي دارد كه آن را ثابت نمايد ثانيا اختيار اين قول مستلزم قبول عدالت صحابه است در صورتي كه مي‌دانيم همه صحابه عادل و معصوم نيستند زيرا در بين آن‌ها منافقين نيز وجود دارند و خداوند مي‌فرمايد: «اِنَّ الْمُنافِقينَ لَكاذِبُونَ» پس اگر گفته شود كه منظور از صحابه منافقين نيستند بلكه

1- رسالـة القرآن، صادقين، 9/150 و 151 .

صادقين در قرآن و حديث: اهل بيت عليهم‌السلام (257)

مراد از صحابه افرادي غير از منافقين‌اند كه صادقين محسوب مي‌شوند در جواب بايد گفت كه اين قول نيز صحيح نيست زيرا بعضي از آن‌ها كه حتي در جنگ بدر با پيامبر اكرم صلي‌الله‌عليه‌و‌آله بر ضد كفار شركت كرده بودند بعــدا اعمال ناشايستي را انجام داده و بعضي دچار فسق گشتند چنانچــه قرطبي نقل مي‌كنــد كه قدامه بن مظعون شرب خمر مي‌كرد و به اين جهت حد شرعي به او جاري شد و يا ابــن ابي الحديــد به فسق بعضي از صحابه تصريح مي‌نمايد. بنابراين صحابه نمي‌توانند مصداقي بــراي صادقيــن باشنــد.

اما براي بررسي نظر آخر كه صادقين همان اهل بيت عليهم‌السلام مي‌باشند ابتدا رواياتي را كه در اين زمينه وارد شده‌اند بررسي مي‌كنيم. لازم به ذكــر است كه اين روايــات هم از طريق شيعه و هم از طريق اهل سنت بــه طــور متعــددي نقــل شده‌اند.

صـادقون در گفتـار علماي عامه

1 ـ سيوطي در تفسيرش (1) مي‌گويد ابن مردويه از ابن عباس روايت نموده كه در تفسير آيه «كُونُوا مَعَ الصّادِقينَ» مي‌گويد يعني با علي‌بن ابيطالب باشيد و از ابن عساكــر روايت نمــوده كه او از ابوجعفر عليه‌السلام روايـت كرده كه آن حضرت مي‌گفتنــد با علي‌بن ابيطالب عليه‌السلام باشيــد.

2 ـ خوارزمي از ابن عباس (2) روايت كرده كه او مي‌گفته آن صادقيني كه خداوند فرمــوده «اتَّقُــوا اللّهَ وَ كُونُــوا مَعَ الصّادِقيــنَ» او علـي‌بن ابيطالــب اســت فقــط.

1- تفسيــر درالمنثــور، 3/290 .
2- مناقب خوارزمي، 198 .