صداقت و سیمای صادقین در قرآن و حدیث صفحه 216

«اِنَّ الْمُسْلِميـــنَ وَ الْمُسْلِمـاتِ وَ الْمُؤمِنيـنَ وَ الْمُؤمِناتِ وَ الْقــانِتينَ وَ الْقــانِتـاتِ وَ الصّادِقيــنَ وَ الصّادِقــاتِ وَ الصّابِــرينَ وَ الصّابِــراتِ وَ الْخــاشِعينَ وَ الْخــاشِعاتِ وَ الْمُتَصَدِّقينَ وَ الْمُتَصَدِّقاتِ وَ الصّائِمينَ وَ الصّائِماتِ وَ الْحــافِظيــنَ فُرُوجَهُمْ وَ الْحافِظاتِ وَ الذّاكِرينَ اللّهَ كَثيرا وَ الذّاكِراتِ اَعَدَّ اللّهُ لَهُمْ مَغْفِرَةً وَ اَجْرا عَظيما». (2)

در پايان آيه، پاداش بزرگ اين گروه از مردان و زناني را كه داراي ويژگي‌هاي دهگانه فوق هستند چنين بيان مي‌كند خداوند براي آن‌ها مغفرت و پاداش عظيمي فراهم ساخته است. «اَعَدَّ اللّهُ لَهُمْ مَغْفِرَةً وَ اَجْرا عَظيما» نخست با آب مغفرت گناهان آن‌ها را كه موجب آلودگي روح و جان آن‌ها است مي‌شويد، سپس پاداش عظيمي كه عظمتش را جز او كسي نمي‌داند در اختيارشان مي‌نهد، در واقع يكي از جنبه نفي ناملايمــات دارد و ديگــر جلب ملايمات.

تعبير به اَجْرا خود دليل بر عظمت آن است و توصيف آن با وصف عظيم تأكيدي بر اين عظمت است و مطلق بودن اين عظمت دليل

(306) صداقت و سيماي صادقين

ديگري است بر وسعت دامنه آن بديهي است چيزي را كه خداوند بزرگ، بزرگ بشمرد فوق‌العاده عظمت دارد.

اين نكته نيز قابل توجه است كه جمله «اَعَدَّ» (آماده كرده است) با فعل ماضي بياني است براي قطعي بودن اين اجر و پاداش و عدم وجود تخلف و يا اشاره‌اي به اين كه بهشت و نعمت‌هايش از هم اكنون براي مــؤمنـان آماده است.(1)

مناســب اســت در ايــن قسمت به شــأن نــزول ايــن آيـــه شريفه اشاره‌اي نمائيم.

جمعي از مفسران گفته‌اند هنگامي كه اسماء بنت عُمَيْس همسر جعفربن ابي طالب با شوهرش از حبشه بازگشت به ديدن همسران پيامبــر اكــرم صلي‌الله‌عليه‌و‌آله آمد يكي از نخستيــن سؤالاتي كه مطرح كرد اين بود كه آيا چيــزي از آيـات قـرآن درباره زنــان نازل شــده است آن‌ها در پاســخ گفتنـد: نـه،