صداقت و سیمای صادقین در قرآن و حدیث صفحه 42

راستگويي فطري است

انسان فطرتا راستگو است امام باقر عليه‌السلام مي‌فرمايد: «يا أَبانُعْمانَ لاتَكْذِبْ عَلَيْنا كِذْبةً فَتُسْلَبِ الْحَنيفِيَّةَ».(2) اي ابانعمان بر ما دروغ نسبت مــده كه فطــرت انســاني را از تو سلب مي‌كند و دينت بر باد مي‌رود.

حنيفيت عبارت از فطرت است. انسان داراي سه قسمت است: اعتقاد و عمل و گفتار. موقعي كه راستگو باشد اين هر سه قسمت با هم موافق خواهند بود يعني آن چه به جا مي‌آورد همان است كه مي‌گويد و آن چه مي‌گويد همان است كه عقيده دارد. از طرفي مي‌دانيم انسان فطرتا در مقابل حق خاضع است و اگر چه در ظاهر آن را قبول نكند در باطن آن را مي‌پذيرد و وقتي حق را در باطن مي‌پذيرد و راست بگويد گفتار او هم مطابق با اعتقاد او مي‌باشد و عمل او نيز مطابق آن دو خواهد بود و به اين ترتيب ايمان خالص و اخلاق فاضله و عمل صالح همه در او جمع مي‌شوند. (3)

1- غررالحكم، 3/161 .
2- كليني، ترجمه اصول كافي، 4/35 .
3- طباطبايي، ترجمه تفسير الميزان 1/611 .

(54) صداقت و سيماي صادقين

در ظلمت حيرت ار گرفتار شوي خواهي كه ز موت جهل بيدار شوي

در صدق طلب نجات زيرا كه ز صدق شايسته نور انوار شوي

صـداقت در دوستي