صداقت و سیمای صادقین در قرآن و حدیث صفحه 53

(70) صداقت و سيماي صادقين

5 ـ صدق در كردار

يكي ديگر از مراتب صدق، صدق در كردار و اعمال است. صدق در اعمال مطابقت باطن و ظاهر و يكساني نهان و آشكار است به اين معني كه اعمال ظاهري فرد بر چيزي دلالت كند در حالي كه در باطن به آن متصـف نبــاشـد.(1)

البته اين به آن معنا نيست كه يك فرد براي دور بودن از ريا و صادق بودن در كردار، انجام اعمال ظاهري را ترك كند بلكه بايد باطن را به سمت تصديق ظاهر سوق دهد.(2) البته اين مسئله با امور ريائي به هيچ وجه مناسبتي ندارد چون بيان قلبي ما مؤيد ريا مي‌باشد در واقع رياكار كسي است كه اعمالش را طوري وانمود مي‌كند كه مردم را به طرف خود جلب نمايد چنان‌كه بعضي مردم هنگام نماز طوري با كمال خضوع به انجام تكليف عبادي مي‌پردازند كه گوئي به هيچ‌وجه توجهي به غير ندارد در حالي كه دل آن‌ها به كلي از نماز غافل است و هر كس آن‌ها را مشاهده كند مي‌پندارد هم‌اكنون در برابر خدا ايستاده‌اند و هيبت حضرت كبريايي آن‌ها را از خود بيخود نموده است بي‌خبر از آن كه ايشان در همان وقت در باطن در حضور يكي از شهوات نفساني خود مثـلاً در ميان بازار ايستاده است.

اگر نه روي دل اندر برابرت آرم من اين نماز حساب نماز نشمارم

از اين نماز ريايي چنان خجل شده‌ام كه در برابر رويت نظر نمي‌آرم

مراتب صدق (71)

مرا غرض زنماز آن بود كه پنهاني حديث درد فراق تو با تو بگذارم