صداقت و سیمای صادقین در قرآن و حدیث صفحه 81

(106) صداقت و سيماي صادقين

قطع اين عمل را به بت بزرگ نسبت داد ولي تمام قرائن شهادت مي‌داد كه او قصد جدي از اين سخن ندارد بلكه مي‌خواسته است عقايد مسلم بت‌پرستان را كه خرافي و بي‌اساس بوده است به رخ آن‌ها بكشد، به آن‌ها بفهماند كه اين سنگ و چوب‌هاي بي‌جان آن قدر بي‌عرضه‌اند كه حتي نمي‌توانند يك جمله سخن بگويند و از عبادت كنندگانشان ياري بطلبنــد تا چه رسد كه بخــواهنـد به حل مشكلات آن‌ها بپردازند.(1)

بررسي حكم موارد جـواز دروغ

بررسي حكم موارد جـواز دروغ

بزرگان فقهاء و علماي اخلاق به پيروي از احاديثي كه در اين زمينه وارد شده مواردي را به عنوان استثناء از حكم دروغ ذكر كرده كه بعضي آن را در دو موضوع خــلاصه نموده‌اند: اضطرار و اصــلاح ذات البين.

ولي دو نكته است كه در اين جا بايد به آن توجه داشت نخست آن كه تمام موارد استثناء به يك موضوع برمي‌گردد و آن اين كه دروغ فقط به خاطر مصالح مهم‌تري كه مفاسد آن را تحت‌الشعاع خود قرار مي‌دهد مجاز مي‌شود، دروغ مصلحت‌آميز به از راست فتنه‌انگيز. البته اين موضوع منحصر به صدق و كذب نيست بلكه ساير محرمات مانند اكل ميته و خوردن غذاهاي ناپاك و ايذاء يتيم و مانند آن براي حفظ جان يا تأديب و امثال آن مجاز است.

نكته ديگري كه بايد به آن توجه داشت اين است كه تجويز از كذب در اين موارد درست مانند تجويز خوردن مردار و اكل ميته است كه به