عاشورا ریشه‌ها، انگیزه‌ها، رویدادها، پیامدها صفحه 11

4- ذلّت ناپذیری عاشوراییان ..... ص : 32

امام حسین علیه السلام و یاران همراه او، در اوصاف گوناگونی ممتاز بودند، ولی یکی از عالی‌ترین خصیصه‌هایی که در آنان وجود داشت، ذلّت‌ناپذیری و نستوهی آنان بود.

دشمن هر چه تلاش کرد که آنان را به تسلیم وادار کند و یا حتّی سخنی از آنان در تأیید خلافت یزید بشنود، موفّق نشد. حسرت شنیدن یک کلمه حاکی از پشیمانی یا ضعف را بر دل دشمن باقی گذاشتند!

شعار «هَیْهاتَ مِنَّا الذِّلَّةَ» «1»

و همچنین کلام ماندگار «وَاللَّهِ لَاأُعْطِیکُمْ بِیَدِی إِعْطاءَ الذَّلِیلِ، وَ لَاأَفِرُّ فَرارَ الْعَبیدِ؛ به خدا سوگند نه به شما دست ذلّت می‌دهم و نه همچون بردگان فرار خواهم کرد» «2» برای همیشه بر تارک تاریخ می‌درخشد!

ابن ابی‌الحدید معتزلی در کتاب خود- به مناسبت شرح خطبه 51 نهج‌البلاغه- بحثی را با عنوان «أُباةُ الضَّیْمِ وَ أَخْبارُهُمْ» (سرگذشت ستم‌ناپذیران) مطرح می‌کند و جمعی از ستم‌ناپذیران را در تاریخ اسلام نام می‌برد. وی در ابتدای این بحث می‌نویسد:

«سَیِّدُ أَهْلِ الْإِباءِ الَّذی عَلَّمَ النَّاسَ الْحَمِیَّةَ وَ الْمَوْتَ تَحْتَ ظِلالِ السُّیُوفِ، إِخْتِیاراً لَهُ عَلَی الدَّنِیَّةِ، أَبُوعَبْدِاللَّهِ الْحُسَیْنُ بْنُ عَلِیِّ بْنِ أَبِی‌طالِبٍ عَلَیْهِمَا السَّلامُ؛ عُرِضَ عَلَیْهِ الْأمانُ وَ أَصْحابُهُ فَأَنِفَ مِنَ الذُّلِّ؛ بزرگ و پیشوای ستم‌ناپذیران جهان که درس غیرت و برگزیدن مرگ در سایه شمشیرها را بر ذلّت و خواری به مردم جهان داد، حسین بن علی- علیهما السلام- بود. بر او و یارانش امان عرضه کردند، ولی آنان تن به ذلّت ندادند». «3»

نه تنها امام حسین علیه السلام بلکه تمام یارانی که با او در عاشورای 61 هجری کشته

__________________________________________________
(1). احتجاج طبرسی، ج 2، ص 99
(2). ارشاد مفید، ص 450
(3). شرح نهج‌البلاغه ابن ابی‌الحدید، ج 3، ص 249